Rib and Sea

Και επειδή οι Έλληνες είναι εκ φύσεως αισιόδοξοι άνθρωποι και βρίσκουν πάντοτε διεξόδους και τρόπους να ξεχνούν τον πόνο και τα βάσανα που τους φόρτωσαν κατά καιρούς επίορκοι πολιτικοί, να τι κάνουν. Παίρνουν "βατράχους" σαράβαλα εξηκονταετίας, και με προσωπική δουλειά και μεράκι τους μεταμορφώνουν σε "πρίγκηπες"! Μικροσκοπικούς, έστω, αλλά θαυματουργούς! Όπως το εικονιζόμενο BMW ISETTA, που κατασκευάστηκε από την Γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία γύρω στα τέλη της δεκαετίας του '50, βρέθηκε στα αζήτητα, το αγόρασε ο φίλος μου Σταύρος Βαμβουνάκης απ' τα Χανιά (τον θυμάστε απ' τη νεκρανάσταση του υπέροχου σαράβαλου Peugeot 403 του Στυλιανού Παττακού : http://www.ribandsea.com/waves/377--qq-.html) και με την βοήθεια του γνωστού "δράστη" και μερακλή μηχανικού Αλέξανδρου Μπόλαρη, το έφεραν στην κατάσταση που βλέπετε! Χάρμα οφθαλμών, αιτία διακοπής της κυκλοφορίας, όποτε βγει μια βόλτα στα Χανιά, και κρυφός πόθος νιόπαντρων ζευγαριών!

"Αγαπητέ φίλε Σήφη", γράφει ο Σταύρος στην επιστολή που μου έστειλε μαζί με τις φωτογραφίες και τις λεζάντες τους. "Συγγνώμη για το γράμμα και τα λάθη μου. Βλέπεις, όταν με έστελναν σχολείο, εγώ πήγαινα στο λιμάνι και χάζευα στο καρνάγιο. Έτσι κατάφερα να τελειώσω μόνο το Δημοτικό. Σου στέλνω μερικές φωτογραφίες απ' το όμορφο Isetta. Θέλω να πιστεύω ότι είναι απ' τα καλύτερα που υπάρχουν σήμερα στην Ευρώπη. Τεσσερισήμισυ μήνες σκληρής δουλειάς, μέρα νύχτα, με τον φίλο μου Αλέξη, έφεραν αυτό το αποτέλεσμα. Όπου το παρκάρω γίνεται αντικείμενο θαυμασμού. Μπορεί να σου φανεί ψέματα αλλά, όταν το πάω στο λιμάνι, παίρνουν φωτιά οι φωτογραφικές μηχανές.

Το αυτοκίνητο, όταν το αγόρασα, ήταν κόκκινο. Αποφασίσαμε όμως να το βάψουμε μπλε, γιατί αυτό είναι το χρώμα της BMW. Η μπογιά είναι μάλιστα αυθεντική, της μάνας του. Το βάρος του αυτοκινήτου είναι 300 κιλά και έχει μηχανή 249 cc του 1961. Το Isetta σχεδιάστηκε μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και μπήκε στην παραγωγή από το 1954 μέχρι το 1962. Έχει άδεια κυκλοφορίας διθέσιου αυτοκινήτου και το παρατσούκλι του είναι "τσιχλόφουσκα", προφανώς εξ αιτίας του σχήματός του. Το έβαλα στους αγώνες με τις αντίκες και έγινε χαμός. Πήραμε το 3ο κύπελλο στην κατηγορία μας. Τέλος, άμα λάχει, πάμε και τον γαμπρό στην εκκλησία. Φιλιά πολλά, ένας φίλος απ' τα Χανιά".

Αυτά μου έγραψε ο καλός μου φίλος, κι' εγώ, ειλικρινά σας λέω, δεν ήξερα αν έπρεπε να γελάσω απ' τη χαρά μου ή να κλάψω από συγκίνηση, βλέποντας τις φωτογραφίες και γνωρίζοντας (περίπου) σε ποια κατάσταση ήταν η "τσιχλόφουσκα" προτού αναστηθεί. Δεν θα γράψω περισσότερα. Θα παραθέσω μόνο μερικά "ιστορικά" στοιχεία γι' αυτή τη μινιατούρα αυτοκινήτου, όπως αναφέρονται στη "Βικιπαίδεια", και θα σας αφήσω να θαυμάσετε κι' εσείς το αποτέλεσμα της δουλειάς, της υπομονής, της επιμονής και των γνώσεων δύο καλών φίλων, που ξεπερνούν μ' αυτόν τον πρωτότυπο τρόπο τα προβλήματα και τα άγχη τους.

Το BMW Isetta ήταν ένα μικροσκοπικό αυτοκίνητο πόλης που κατασκευαζόταν από την γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία BMW, μεταξύ των ετών 1955 και 1962. Το όχημα ήταν αρχικά διαθέσιμο με κινητήρα 250 cm³ (12 hp) και αργότερα και με 300 cm³ (13 hp). Βασίστηκε στο Ιταλικό Iso Isetta που παρουσιάστηκε επίσημα στο Σαλόνι Αυτοκινήτου του Τορίνο, τον Noέμβριο του 1953. Ήταν μία εντυπωσιακή και πρωτότυπη ιδέα κατασκευής ενός μικροσκοπικού φθηνού αυτοκινήτου πόλης από την εταιρία ISO. Το όνομά του (με την υποκοριστική κατάληξη -etta) σήμαινε «μικρή Iso» στα ιταλικά.

Είχε μήκος μόλις 2,27 μέτρα και βάρος 330 κιλά. Ο κινητήρας του προήλθε από μία μοτοσικλέτα της Iso, ήταν 2-κύλινδρος, 2-χρονος, 236 cc, με ισχύ μόλις 9,5 hp στις 4.750 στροφές/λεπτό. Το εντυπωσιακό είναι ότι παρά τον μικρό κυβισμό του, κυκλοφόρησε εξ αρχής με 4-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο. Η επιτάχυνση του Isetta ήταν 0 - 50 km/h (31 mph) σε πάνω από 30 δευτερόλεπτα και η τελική του ταχύτητα ήταν 75 km/h (47 mph).

Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του Isetta, ήταν ότι διέθετε μόνο μία μπροστινή πόρτα που άνοιγε σαν πόρτα ψυγείου και στην εσωτερική πλευρά της είχε τοποθετηθεί το μινιμαλιστικό (με μόλις ένα ταχύμετρο) ταμπλό και στηριζόταν ο άξονας του τιμονιού. Και τα δύο, όταν άνοιγε η πόρτα, «τραβιόντουσαν» μαζί της προς τα έξω. Η ιδέα της μπροστινής πόρτας, προήλθε από τα οικιακά ψυγεία που κατασκεύαζε η εταιρία Iso πριν ασχοληθεί με μοτοσικλέτες και μικρά αυτοκίνητα.

Την στιγμή που η BMW κινδύνευε με χρεωκοπία, ένα στέλεχος εκτίμησε ιδιαίτερα το Iso Isetta στο ίδιο Σαλόνι Αυτοκινήτου και διαπραγματεύτηκε τα δικαιώματα της κατασκευής του στη Γερμανία. Ωστόσο, η BMW διαμόρφωσε το Isetta σε μία εντελώς δική της εκδοχή. Ο κινητήρας του προήλθε από ανασχεδιασμό του κινητήρα της μοτοσικλέτας BMW R25/3, ώστε να προσαρμοστεί στο σασί του αυτοκινήτου. Ο κινητήρας αυτός ήταν μονοκύλινδρος, 4-χρονος, 247 cc, με ισχύ 10 kW (13 hp).

Aν και τα βασικά στοιχεία του ιταλικού ντιζάϊν του Iso Isetta παρέμειναν ίδια, η BMW προέβη σε πάρα πολλές διαφοροποιήσεις της εξωτερικής εμφάνισης. Αντίθετα με το Iso Isetta, οι εμπρόσθιοι προβολείς ήταν βιδωμένοι πάνω στα πλαϊνά του αμαξώματος, αντί να είναι αναπόσπαστα μέρη του σασί. Επίσης, το σασί ανασχεδιάστηκε, ώστε να προσαρμοστεί σ' αυτό ο κινητήρας της BMW και η μπροστινή ανάρτηση άλλαξε. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχουν κοινά ανταλλάξιμα μηχανικά μέρη μεταξύ του Iso Isetta και του BMW Isetta Moto Coupe, όπως το ονόμασε η BMW (υποδηλώνοντας έτσι ότι ήταν κάτι ανάμεσα σε αυτοκίνητο και μηχανάκι).

Το μοντέλο παρουσιάστηκε επίσημα τον Aπρίλιο του 1955 και ο μονοκύλινδρος, 4-χρονος, 245 cc κινητήρας του απέδιδε 9 kW (12 hp) στις 5.800 στροφές/λεπτό. Ο μοναδικός του κύλινδρος ήταν φτιαγμένος από χυτοσίδηρο (κοινώς μαντέμι) και η κυλινδροκεφαλή από αλουμίνιο. Ωστόσο, η κυλινδροκεφαλή είχε αναστραφεί κατά 180° σε σύγκριση με τον κινητήρα της μοτοσικλέτας. Η τελική ταχύτητα του BMW Isetta 250 ήταν 85 km/h (53 mph). Όπως ακριβώς συνέβη και με το Iso Isetta, παρά τον μικρό κυβισμό του, κυκλοφόρησε εξ αρχής με 4-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο.

Τον ίδιο μήνα, τα πρώτα BMW Isetta 250 κύλησαν από την γραμμή παραγωγής και στους επόμενους 8 μήνες παρήχθησαν γύρω στα 10.000 αντίτυπα. Στην Γερμανία το όχημα μπορούσε να οδηγηθεί ακόμα και με άδεια μοτοσικλέτας. Το 1956 η BMW εισήγαγε το ισχυρότερο Isetta Moto Coupe DeLuxe. Tα παράθυρα τύπου φυσσαλίδας (bubble windows) αντικαταστάθηκαν από μακρύτερα συρόμενα παράθυρα. Οι μηχανικοί της BMW είχαν μεγαλώσει τον μοναδικό κύλινδρο του κινητήρα και συγκεκριμένα την διάμετρο του κυλίνδρου (bore) σε 72 mm και την διαδρομή του εμβόλου (stroke) σε 73 mm, κάτι το οποίο απέδωσε συνολικό κυβισμό 298 cc. Ταυτόχρονα, είχαν αυξήσει την σχέση συμπίεσης από 6,8:1 σε 7,0:1.

Ως αποτέλεσμα, ο κινητήρας απέδιδε πλέον 10 kW (13 hp) στις 5.200 στροφές/λεπτό και η ροπή αυξήθηκε στα 18.4 N·m στις 4.600 στροφές/λεπτό. Η τελική ταχύτητα του BMW Isetta 300 διατηρήθηκε στα 85 km/h (53 mph), αλλά η επιτάχυνση σαφώς βελτιώθηκε. Από τον Δεκέμβριο του 1957 έως τον Νοέμβριο του 1959, η BMW παρήγαγε επίσης και μία 4-θέσια εκδοχή της 2-θέσιας BMW Isetta, με μακρύτερο μεταξόνιο και μεγαλύτερη ισχύ, υπό την ονομασία BMW 600. Tο μπροστινό μέρος του BMW 600 με την ανοιγόμενη μπροστινή πόρτα ήταν κοινό με της Isetta, αλλά το μεταξόνιο ήταν μακρύτερο, έχοντας έτσι 4-θέσιο εσωτερικό και διέθετε, εκτός της μπροστινής πόρτας, μία επιπλέον πόρτα στο πίσω δεξιό μέρος του σασί, επιτρέποντας πρόσβαση στα πίσω καθίσματα. Λόγω των αυξημένων διαστάσεων και βάρους, το 600 χρησιμοποίησε έναν ισχυρότερο 2-κύλινδρο κινητήρα 582 cc από την μοτοσικλέτα R67, ισχύος 14,5 kW (19,4 hp). Η τελική ταχύτητα του 600 ήταν 103 km/h (64 mph).

Στα 2 έτη παραγωγής του, μόλις 34.813 BMW 600 παρήχθησαν, εν μέρει λόγω του ανταγωνισμού από το Volkswagen Beetle (σκαθάρι), αλλά ίσως και λόγω της ενεργειακής κρίσης του 1956 που προκλήθηκε από την κρίση της Διώρυγας του Σουέζ. Το BMW 600 αντικαταστάθηκε από το πολύ μεγαλύτερο BMW 700, που άρχισε να παράγεται τον Aύγουστο του 1959. Τον Μάιο του 1962, σχεδόν 3 έτη μετά την παρουσίαση του BMW 700, η BMW σταμάτησε την παραγωγή όλων των Isetta. Συνολικά κατασκευάστηκαν 161.728 αντίτυπα όλων των εκδοχών του μοντέλου. Μία παρόμοια κατασκευή επίσης, ήταν το Ελληνικό Attica, που βασιζόταν στο Γερμανικό Fuldamobil.