Rib and Sea

Του Ιατρού Μανώλη Αρ. Χριστουλάκη.

Τον Ιανουάριο του  1975 οι συνάδελφοί μου Ιατροί του Πειραιά, με τίμησαν εκλέγοντάς με Πρόεδρον του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά.

Μέλημά μου, μεταξύ των άλλων αρμοδιοτήτων του Συλλόγου , ήταν να εντάξω το θέμα της Προστασίας του Περιβάλλοντος στην ευθύνη της Προστασίας της Δημόσιας Υγείας,  που αποτελεί  πρώτιστο  σκοπό των Ιατρών, καθ’ όσον ακράδαντα πίστευα ότι η Ρύπανση  του Περιβάλλοντος προμήνυε άμεσους κινδύνους για την Υγεία των συμπολιτών μας.

Η έννοια της Προστασίας του Περιβάλλοντος (τότε) ήταν σχεδόν άγνωστη, όχι μόνο στους απλούς ανθρώπους αλλά και στα επίσημα όργανα της Πολιτείας.

Τον Ιούνιο του 1972 ο ΟΗΕ πραγματοποίησε μια συνδιάσκεψη των  κρατών-μελών του, που συνήλθαν  στη Στοκχόλμη. Τότε δημιουργήθηκε η UNEP, το τμήμα της Προστασίας του Περιβάλλοντος, και καταρτίστηκαν οι σχετικοί  κανόνες και διατάξεις της Προστασίας και  καθιερώθηκε η 5η Ιουνίου ως παγκόσμια ημέρα Προστασίας του Περιβάλλοντος.

Με πρότυπο τη «Συμφωνία της Στοκχόλμης» άρχισε ο Ιατρικός Σύλλογος μια μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης της κοινής γνώμης  και αφύπνισης των Δημοσίων Υπηρεσιών, που είχαν βαθιά μεσάνυχτα για  το σχετικό θέμα και  αισθάνονταν μάλλον ενοχλημένες από το νέο πρόβλημα.

Ομιλίες σε κλειστούς και ανοιχτούς χώρους, προβολές σχετικών ταινιών, παρουσιάσεις στους τότε υπάρχοντες τηλεσταθμούς, ενημερωτικά φυλλάδια και με ό,τι άλλο μέσο θεωρούσαμε πρόσφορο για την ευαισθητοποίηση των πολιτών και της κρατικής μηχανής. Συνεργασία με τους Δήμους της περιοχής αρμοδιότητας του Ιατρικού Συλλόγου, έγγραφα, υπομνήματα και ψηφίσματα προς την Πολιτεία. Προσωπικά δεν δίστασα να γίνω και... αφισοκολλητής!

Εν όψει της 5ης Ιουνίου 1975, με προσωπικές μου δαπάνες, τύπωσα αφίσες και την παραμονή, με έναν εκλεκτό μου φίλο, αείμνηστο τώρα, στις 12 τα μεσάνυχτα, γέμισα τον κεντρικό Πειραιά με αφίσες κι αυτοκόλλητα!

Τον Αύγουστο του 1975 με πλωτό, που μου διέθεσε ο αείμνηστος φίλος μου Σπύρος Δόλλας, τότε Κεντρικός Λιμενάρχης Πειραιά, παρέλαβα τον Νομάρχη Πειραιά, τον Αστυνομικό Διευθυντή Πειραιά (Καραθανάσης), τον Εισαγγελέα Πειραιά, εκπρόσωπο του τότε Υπουργείου Υγείας και τους οδήγησα στη θαλάσσια περιοχή που εκβάλλει ο Κεντρικός Αποχετευτικός  Αγωγός Αττικής , στο Κερατσίνι. Μεσημέρι, 2 η ώρα, η ζέστη  ήταν αποπνικτική και η δυσοσμία αφόρητη, που αναδύετο από τους πέντε ανάβολους του Αγωγού.        

Πήραν αρκετή δόση οσμής, διότι μέχρι τότε ισχυρίζονταν ότι ήμουν υπερβολικός στις περιγραφές μου. Ο Κεντρικός Αποχετευτικός Αγωγός συλλέγει τα βιομηχανικά απόβλητα, λύματα και βοθρολύματα όλων των Δήμων της Αττικής. Ενός πληθυσμού τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων και όλων των βιομηχανιών του λεκανοπεδίου. Η παροχή του ήταν (και είναι) 600.000 κυβικά υγρών το 24ωρο. Ο μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδας!

Έκτοτε ο έσω Σαρωνικός είναι νεκρή θάλασσα. Προ ετών κατασκευάστηκε στο νησί Ψυτάλλεια μονάδα βιολογικού καθαρισμού, στην οποία συνδέθηκε ο ΚΑΑΑ για την επεξεργασία βιολογικού καθαρισμού των αποβλήτων και βοθρολυμάτων. Δεν γνωρίζω την απόδοσή του ούτε πού αποτίθεται η γεμάτη τοξικές ουσίες λάσπη.  
Επίσης ενέργησα ποιοτικό έλεγχο για τη ρύπανση της μαρίνας Ζέας, της ακτής Βοτσαλάκια και της Πειραϊκής ακτής. Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά.
 
Την εποχή εκείνη δεν υπήρχε όχι υπουργείο αλλά ούτε υπηρεσία να ασχολείται με το περιβάλλον. Λειτουργούσε μόνο το λεγόμενο ΠΕΡΠΑ (πρόγραμμα έρευνας ρύπανσης περιοχής Αθηνών), που έκανε τις πρώτες  καταμετρήσεις της ρύπανσης της ατμόσφαιρας.

Ο Ιατρικός  Σύλλογος Πειραιά δικαιούται να υπερηφανεύεται, χωρίς έπαρση, ότι είναι ο πρώτος και  μοναδικός στον κόσμο Σύλλογος, που ασχολήθηκε και πρόβαλε τις συνέπειες της ρύπανσης του φυσικού Περιβάλλοντος.

Το 1982, με ενέργειές μου  ως Δημοτικού Συμβούλου, κατόρθωσα να εγκατασταθεί επί της Αγίου Κωνσταντίνου και Ηρώων Πολυτεχνείου, κινητή μονάδα μέτρησης ρύπανσης της  ατμόσφαιρας. Με τα έργα για το ΜΕΤΡΟ αγνοείται η τύχη της!

Έκτοτε (1972-2017) έχουν περάσει 45 χρόνια, σχεδόν μισός αιώνας και, παρά τα Υπουργεία και τους πανεπιστημιακούς Περιβαντολόγους, η κατάσταση έχει φθάσει στο απροχώρητο. Η ρύπανση στην ατμόσφαιρα, στην ξηρά και τη θάλασσα έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις και είναι σχεδόν ανεξέλεγκτη. Τρύπα του όζοντος, φαινόμενο θερμοκηπίου, Ελ Νίνιο, τήξη των πολικών παγετώνων, ακραία καιρικά φαινόμενα και βλαβερές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, δημιουργούν ένα εφιαλτικό σκηνικό. Τα μεγάλα κράτη (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γερμανία) είναι οι μεγάλοι ρυπαντές!

Η 5η Ιουνίου καθιερώθηκε όχι ως ημέρα εορτής αλλά ως ευκαιρία διαμαρτυρίας, ελέγχου και καταγγελίας για την αδιαφορία των υπευθύνων για την τραγική κατάσταση, που βιώνει η ανθρωπότητα και την διεκδίκηση μιας  καλύτερης ανθρώπινης ποιότητας ζωής!  Των Ισχυρών όμως δεν ιδρώνει το αυτί!  

Σημ: Τον Ιούνιον του 2006 προσπάθησα να ενημερώσω τους συμπατριώτες μου Κιμωλίους και τις τοπικές αρχές, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά.