Του Γ. Τσιάρα.
Μόλις λίγα εικοσιτετράωρα µετά την παρουσίαση του νέου προγράµµατος δηµιουργίας εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ, µια έκθεση-βόµβα της ίδιας της αµερικανικής κυβέρνησης έρχεται να παρουσιάσει την άλλη όψη του αµερικανικού ονείρου. Τον εφιάλτη του Φραγκλίνου: Σαράντα έξι εκατοµµύρια αµερικανοί πολίτες, το 15,1% του πληθυσµού, βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. 3 εκατοµµύρια περισσότεροι από πέρυσι και 7 εκατοµµύρια περισσότεροι από το 2007, πρώτη χρονιά της κρίσης.
Μέσα από τις σελίδες της έκθεσης αναδύεται η ζοφερή εικόνα µιας υπερδύναµης σε απόγνωση. Για πρώτη φορά µετά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, οπότε άρχισε η οικονοµική µελέτη των απογραφικών στοιχείων, η κραταιά Αµερική έρχεται αντιµέτωπη µε τις παρενέργειες όχι µόνο της τρέχουσας κρίσης αλλά και του κυρίαρχου ολιγαρχικού πολιτικοοικονοµικού µοντέλου της, το οποίο επιτρέπει σε όλο και µικρότερο ποσοστό πολιτών (ή µάλλον... πωλητών) της να συγκεντρώνουν όλο και µεγαλύτερο ποσοστό του διαθέσιµου πλούτου.
Για την ακρίβεια, οι ΗΠΑ έχουν πλέον σταθεροποιηθεί στην κορυφή των χωρών του αναπτυγµένου κόσµου όσον αφορά τα ποσοστά φτώχειας: από τις 34 χώρες που παρακολουθεί ο ΟΟΣΑ, µόνο η Χιλή, το Ισραήλ και το Μεξικό κατατάσσονται υψηλότερα. Ως όριο της φτώχειας καθορίζονται τα 11.000 δολάρια ανά άτοµο ή τα 22.000 δολάρια για µια τετραµελή οικογένεια...
Τα στοιχεία βασίζονται στα αποτελέσµατα της τελευταίας απογραφής. Το 2010 λοιπόν, χρονιά υποτιθέµενης οικονοµικής «ανάκαµψης», αλλά και πλήρους επενέργειας των δύο διαδοχικών «πακέτων τόνωσης» του Οµπάµα, το εισόδηµα του µέσου Αµερικανού υποχώρησε κατά 1.150 δολάρια ή 2,3%, και 6,4% κάτω από το 2007. Είναι ο τρίτος κατά σειρά χρόνος κατά τον οποίο αυξάνεται το ποσοστό των Αµερικανών κάτω από το όριο της φτώχειας, φθάνοντας πια το 15,1%. Από ιστορική δε σκοπιά, το µέσο εισόδηµα του αµερικανού εργαζοµένου έχει υποχωρήσει στα επίπεδα του 1973!
Και δεν είναι µόνο οι «κλασικοί» φτωχοί: όλο και µεγαλύτερο πρόβληµα αντιµετωπίζουν οι αµερικανοί «µικροµεσαίοι», όσοι κινούνται στην κλίµακα ανάµεσα στο όριο της φτώχειας και στο διπλάσιό του (44.000 δολάρια), οι οποίοι προσπαθούν να κρατήσουν το κεφάλι τους πάνω από το νερό, να µην καταλήξουν «νεόπτωχοι», σε περιβάλλον αυξηµένης εργασιακής ανασφάλειας. Μιλάµε για 103 εκατοµµύρια ανθρώπους ή το 34% του αµερικανικού πληθυσµού _ ανθρώπους που έχουν ακόµη δουλειά, αλλά κατά µέσο όρο χαµηλότερα αµειβόµενη και σε κάθε περίπτωση πολύ πιο επισφαλή από ό,τι το 2007. Για να µπορεί να υπάρξει µεσαία τάξη βέβαια, πρέπει να υπάρχουν δουλειές _ µόνιµες, καλοπληρωµένες δουλειές, µε ισχυρή αγοραστική δύναµη για τον φορέα τους, οι οποίες να επιτρέπουν στον εργαζόµενο να συµµετάσχει στο αµερικανικό καταναλωτικό όνειρο. Και δουλειές τέτοιες, στην Αµερική του περίφηµου jobless recovery, της «ανάκαµψης χωρίς θέσεις εργασίας», υπάρχουν όλο και λιγότερες.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι το επίσηµο ποσοστό ανεργίας (9,1% σήµερα) αποτελεί µαγική εικόνα, αφού µε διάφορα τρικ δεν καταγράφονται σε αυτό εκατοµµύρια άνεργοι. Οπως προκύπτει λοιπόν από την απογραφή, το πραγµατικό ποσοστό του πληθυσµού (και όχι του εργατικού δυναµικού) που βρίσκεται σήµερα εκτός αγοράς εργασίας ξεπερνά το 16%! Το χειρότερο όµως κοµµάτι της ανάλυσης είναι στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ανεργίας, και ιδιαίτερα της µακροχρόνιας: από το 2007 ως πέρυσι χάθηκαν 9,4 εκατοµµύρια «µόνιµες» θέσεις πλήρους απασχόλησης. H ανακοίνωση των στοιχείων συµπίπτει µε την ανακοίνωση του πακέτου του Λευκού Οίκου για την αναζωογόνηση της αγοράς εργασίας, και υπογραµµίζει - όπως σχολιάζει σύσσωµος ο αµερικανικός Τύπος - την κεντρική σηµασία που θα παίξει το επίπεδο της ανεργίας στη διαδροµή για τις επόµενες προεδρικές εκλογές.
Μέσα σε όλα αυτά, και βλέποντας τη δηµοτικότητά του να υποχωρεί κάτω από το 45%, ο Οµπάµα θυµήθηκε τις προεκλογικές υποσχέσεις του 2008 και εµφάνισε ένα σχέδιο αναζωογόνησης της αγοράς εργασίας ύψους 447 δισ. δολαρίων, το οποίο υποτίθεται ότι θα δηµιουργήσει εκα τοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Χαρακτηριστικό του σχεδίου είναι ότι θα χρηµατοδοτηθεί σχεδόν αποκλειστικά από αυξήσεις στη φορολογία των πλουσιότερων Αµερικανών, σε βάρος των οποίων µάλιστα καταφέρθηκε µε... ταξικό σχεδόν µίσος ο ίδιος ο αµερικανός πρόεδρος, χαρακτηρίζοντάς τους «fat cats» («χοντρές γάτες») που αρνούνται να συµβάλουν για να «ξαναβάλουν την Αµερική να δουλέψει». Και µετά λένε ότι φταίει το Κόµµα του Τσαγιού που τον αποκαλεί... µαρξιστή!
Υπάρχει όµως ένα µικρό πρόβληµα στη συλλογιστική Οµπάµα: το Κογκρέσο, όπου οι πλειοψηφούντες Ρεπουµπλικανοί έχουν επανειληµµένα στείλει στο καλάθι των αχρήστων κάθε προσπάθεια για µεγαλύτερη φορολόγηση των υψηλών εισοδηµάτων (πάνω από 200.000 δολάρια ετησίως) και των πολυεθνικών επιχειρήσε ων – είτε απευθείας, όπως τώρα, είτε µέσω της κατάργησης των φοροαπαλλαγών της εποχής Μπους.
Οσο διέθετε την πλειοψηφία και στα δύο σώµατα της Βουλής, όλως περιέργως, ο ηγέτης των Δηµοκρατικών δεν έκανε καµία ουσιαστική κίνηση για να «αρµέξει» λίγο παραπάνω τους πλουσίους. Τώρα που είναι µαθηµατικά βέβαιο ότι δεν πρόκειται να περάσει κανένα σχετικό µέτρο υπόσχεται στους αγανακτισµένους ψηφοφόρους του... φορολογική δικαιοσύνη.
Ετσι, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη σε κανέναν ότι τη Δευτέρα, αφού πρώτα υποσχέθηκε στο «πόπολο» να φορολογήσει τους πλουσίους, πήγε στο εχθρικό Κογκρέσο και τους είπε ότι “ΟΚ, δεν θα τα χαλάσουµε, ας αποφασίσει η ειδική επιτροπή για το έλλειµµα πού θα βρούµε τα λεφτά για το πρόγραµµα!". Επιβεβαιώνοντας έτσι τις κακές γλώσσες στην Ουάσιγκτον που επιµένουν ότι το πρόγραµµα είναι ένα προεκλογικό κείµενο το οποίο καταρτίστηκε από το επιτελείο του Οµπάµα για να σώσει µία και µόνη θέση εργασίας: αυτήν του προέδρου...
5 περιπτώσεις κοινωνικής αναλγησίας.
1. Τριτοβάθµια... πείνα.
Το Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια προκάλεσε αίσθηση πριν από λίγες ημέρες όταν ανακοίνωσε την ίδρυση πρατηρίου τροφίμων για πεινασμένους φοιτητές! Μετά τις άγριες περικοπές κονδυλίων στον ομοσπονδιακό και πολιτειακό προϋπολογισμό, τα δίδακτρα αυξήθηκαν ραγδαία, ενώ χιλιάδες υποτροφίες (πρόγραμμα «Hope») πετσοκόφτηκαν. uni0394ουλειές δεν υπάρχουν και πολλά παιδιά προτιμούν να πεινάσουν παρά να ζητήσουν πρόσθετα χρήματα από τους άνεργους ή «στριμωγμένους» γονείς τους. Και όσα παιδιά φτωχών οικογενειών δεν τα παρατάνε, συχνά καταλήγουν να ζουν στα αυτοκίνητά τους! Να σημειωθεί ότι το 16,9% των οικογενειών της Τζόρτζια δηλώνουν «διατροφική ανασφάλεια» – κοινώς, πεινάνε…
2. Πέθανε από... φρονιµίτη!
Ο 24χρονος Κάιλ Γουίλις ήταν ανασφάλιστος – ένας στα 50 εκατομμύρια. Οταν έβγαλε ένα άσχημο απόστημα στον έναν φρονιμίτη, πήγε σε νοσοκομείο του Σινσινάτι, αλλά επειδή δεν είχε χρήματα για να βγάλει το δόντι ή για να αγοράσει αντιβιοτικά, πήρε μόνο τα αναλγητικά που του έδωσαν οι γιατροί. Η μόλυνση εξαπλώθηκε και ο Γουίλις, ο άνεργος πατέρας ενός 6χρονου κοριτσιού, πέθανε άδικα στις 31 Αυγούστου, προκαλώντας σοκ στην αμερικανική κοινή γνώμη. Ακόμη και μεταξύ των ασφαλισμένων, πολλοί – 108 εκατομμύρια! – δεν έχουν οδοντιατρική κάλυψη. Ετσι, όταν τον Αύγουστο μια ομάδα εθελοντών ανακοίνωσε ότι θα πρόσφερε δωρεάν οδοντιατρικές υπηρεσίες στην Ατλάντα της Τζόρτζια, χιλιάδες άνθρωποι κατέφθασαν από ολόκληρη την Πολιτεία, ενώ πολλοί κοιμήθηκαν στα πεζοδρόμια για να πάρουν σειρά!
3. Ουρές για µια θέση στα δηµοτικά.
Πριν από λίγες ημέρες άνοιξαν τα σχολεία και στις ΗΠΑ. Και μπορεί εκεί να μην έχουν πρόβλημα με τα βιβλία, αλλά τα συνεχή «ψαλίδια» στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας, τη Νέα Υόρκη, έχουν οδηγήσει σε διαδοχικά «λουκέτα» δημόσιων δημοτικών σχολείων και σε απολύσεις χιλιάδων εκπαιδευτικών. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ των ιδρυμάτων που έκλεισαν ήταν και ένα νηπιαγωγείο για 500 παιδιά με ειδικές ανάγκες! Αυτό είχε αποτέλεσμα χιλιάδες παιδιά να βρεθούν την τελευταία στιγμή εκτός νυμφώνος, αφού τα σχολεία που παρέμειναν ανοιχτά δεν είχαν αρκετές θέσεις για να τα απορροφήσουν. Το πρόβλημα ήταν, φυσικά, πιο έντονο σε λαϊκές γειτονιές όπως το Μπρονξ και η Μπράουνσβιλ, όπου αλλόφρονες γονείς έκαναν ουρές για να εξασφαλίσουν μια θέση στα παιδιά τους.
4. Ο λοχίας που θα πήγαινε στην Κόλαση.
Ο λοχίας Τζάρεντ Χάγκεμαν δεν άντεχε άλλο. Υστερα από οκτώ χρόνια πηγαινέλα στα σφαγεία του Ιράκ και του Αφγανιστάν, και ενώ περίμενε το φύλλο πορείας για να ξαναφύγει για τον πόλεμο, αυτοπυροβολήθηκε στις 12 Αυγούστου στο κεφάλι. «uni0394εν άντεχε άλλο. Εκλαιγε συνεχώς. Πίστευε ότι ο Θεός δεν θα τον συγχωρήσει ποτέ για όσα είχε κάνει, ότι θα ψηνόταν στην Κόλαση. Ηθελε να παραιτηθεί, αλλά δεν τον άφηναν» δήλωσε η χήρα του Ασλεϊ στα τοπικά ΜΜΕ, που απέδωσαν την αυτοκτονία, μια από τις εκατοντάδες μεταξύ στρατιωτών και βετεράνων, στην επιμονή του Πενταγώνου να στέλνει ξανά και ξανά τους ίδιους «καμένους» ανθρώπους, όπως ο Χάγκεμαν, στα πεδία των μαχών.
5. Η «νέα» Νέα Ορλεάνη διώχνει τα παιδιά της.
Εξι χρόνια μετά την επέλαση του τυφώνα Κατρίνα, δεκάδες χιλιάδες φτωχοί κάτοικοι της πόλης δεν έχουν καταφέρει να επιστρέψουν στα σπίτια τους, διότι πολύ απλά δεν έχουν σπίτια. Για την ακρίβεια, 110.000 κάτοικοι – στην πλειοψηφία τους μαύρες και ισπανόφωνες γυναίκες και τα παιδιά τους – αναγκάστηκαν να φύγουν για πάντα, αφού τα σπίτια και τα διαμερίσματα (συχνά σε εργατικές πολυκατοικίες) όπου διέμεναν κατεδαφίστηκαν ως ακατάλληλα και δεν ξαναχτίστηκαν. Αστεγοι όμως έμειναν και πολλοί που απλά δεν είχαν χρήματα να επισκευάσουν τα σπίτια τους: σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 47.000 «πληγείσες» κατοικίες παραμένουν άδειες.