Rib and Sea
Προβληματισμοί και στοιχεία μιας πρώτης έρευνας για τη διαχείριση των κορωνοζητημάτων
Γράφει ο Γιώργος Σαρανταυγάς (*)
Τον Ιούνιο του 2018 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εγκατέστησε στην Αθήνα Γραφείο, το 30ό σε επίπεδο ευρωπαϊκής περιφέρειας. Το Γραφείο βρίσκεται στην οδό Πλουτάρχου στο Κολωνάκι. Επικεφαλής του Γραφείου ορίστηκε η Φινλανδή Dr. Marianna Trias.
3 Ploutarchou street, 3rd floor 10675 - Athens, Greece
Head of Country Office
Trias, Dr Jaana Marianna
Telephone: +30 210 5235480
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Το θέμα προβλήθηκε ιδιαίτερα εκείνη την περίοδο, με την Κυβέρνηση να το παρουσιάζει ως μια επιτυχία. Μάλιστα, στα εγκαίνια είχε έρθει και ο ίδιος ο Δ/ντής του Οργανισμού.
Βλ. δημοσίευμα εποχής:
https://www.iefimerida.gr/news/425363/149o-pagkosmio-grafeio-toy-egkainiase-o-pagkosmios-organismos-ygeias-stin-athina-eikones
Αν πάμε στην ιστοσελίδα του Γραφείου θα δούμε αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα
http://www.euro.who.int/en/countries/greece
Ειδικότερα, παρατηρούμε ότι:
α) η πολιτική και στρατηγική της χώρας στη δημόσια υγεία (ήδη από το 2013 - με υπογραφή συμφωνίας) χαράσσεται και υπαγορεύεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
β) Στις προτεραιότητες που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την Ελλάδα φαίνεται ότι προέχουσα θέση έχει η εκστρατεία κατά του καπνίσματος και διάφορα άλλα [...lifestyle risk factors, such as unhealthy diet and physical inactivity; national screening programmes on common cancers and abdominal aneurysm; antimicrobial resistance; immunization; HIV and hepatitis C; vector-borne diseases; gaming addiction; cross-border disease control; and migrant and refugee health, which form the priorities of the Ministry of Health]. Δεν βλέπουμε να αναφέρεται πουθενά πρόβλεψη για προστασία από την απειλή ιώσεων γρίπης/κρυολογήματος και προστασία από πιθανές σχετικές επιδημίες/πανδημίες. Δεν γίνεται καμμία αναφορά σε ευάλωτες ομάδες όπως είναι οι ηλικιωμένοι και τα ΑμεΑ, τη στιγμή μάλιστα που ο Π.Ο.Υ. γνώριζε ήδη από τα στατιστικά του ότι το 19% των Ελλήνων είναι άνω των 65 ετών ενώ ένας στους 20 στη χώρα έχει κάποια σοβαρή αναπηρία. Δεν γίνεται κανένας λόγος αναφορικά με την πρόσβαση στην υγεία προσώπων με αναπηρίες, όπως η έγκαιρη διάγνωση, η αποκατάσταση κλπ.
γ) Στις 16/12/2019 συναντάται ο Δ/ντής Ευρώπης του Οργανισμού με τον Έλληνα Υπουργό Υγείας. Ως κορυφαίο επίτευγμα παρουσιάζεται η απαγόρευση από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους!
Εν τω μεταξύ, ας δούμε τι έχει συμβεί μέχρι να φτάσουμε στον σημερινό ΕΟΔΥ:
1. Το αμαρτωλό ΚΕΕΛΠΝΟ λειτουργούσε ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, από το 2005 έως το 2019.
2. Η Κυβέρνηση Τσίπρα, με τον νόμο 4600/2019 - ΦΕΚ 43/Α/9-3-2019 (άρθρα 98-178), καταργεί το ΚΕΕΛΠΝΟ και ιδρύει Νομικό Πρόσωπο ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ με την επωνυμία ΕΟΔΥ. Ο νόμος προέβλεπε 7μελές ΔΣ για τον νέο Οργανισμό, με απαίτηση για τον Πρόεδρό του να είναι εγνωσμένου κύρους επιστήμονας προερχόμενος από το χώρο των επιστημών Υγείας [βλ. ΦΕΚ της πρώτης ίδρυσης του ΕΟΔΥ, ν. 4600/2019: http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfViewerForm.html?args=5C7QrtC22wFqnM3eAbJzrXdtvSoClrL87TVLbP6RgP3tIl9LGdkF53UIxsx942CdyqxSQYNuqAGCF0IfB9HI6qSYtMQEkEHLwnFqmgJSA5WIsluV-nRwO1oKqSe4BlOTSpEWYhszF8P8UqWb_zFijAlpmO2Qz8iIx4z6VnSIwLFqCH2wDYcYTJGqv4Na3OZv
3. Έρχεται η Κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τον νόμο 4633/2019 - ΦΕΚ 161/Α/16-10-2019, και καταργεί τον ΕΟΔΥ του Τσίπρα και τον επανασυστήνει με την ίδια επωνυμία αλλά ως Νομικό Πρόσωπο ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Μας κυβερνάει, δηλαδή, μας έχει κλείσει στο σπίτι και έχει ποινικοποιήσει τη ζωή μας ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Αν δούμε αναλυτικότερα το περιεχόμενο του νόμου 4633/2019, [θα παρατηρήσουμε ότι δεν απαιτείται ο Πρόεδρός του να είναι Πτυχιούχος Ιατρικής, απλά να είναι πτυχιούχους ΑΕΙ, χωρίς καν να είναι εγνωσμένου κύρους (σ.σ. και δεν είναι επιστήμονας της υγείας - εξ’ όσων γνωρίζω είναι οικονομολόγος). Ο Πρόεδρος όπως και οι Αντιπρόεδροι -και συνολικά 6 από τα 7 μέλη του ΔΣ- διορίζονται από την Κυβέρνηση, όχι από τη Βουλή ή τη διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής. Αυτό σημαίνει ότι ο Οργανισμός είναι απόλυτα ελεγχόμενος από την εκάστοτε Κυβέρνηση, ενώ ο επιλεγμένος τύπος του νομικού προσώπου του Ιδιωτικού Δικαίου επιτρέπει στον Οργανισμό να μην ελέγχεται και να μην είναι υπόλογος δημοσίως για τις ενέργειες και πράξεις του.
Εδώ είναι το ΦΕΚ της επανίδρυσης του ΕΟΔΥ, ν. 4633/2019: http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfViewerForm.html?args=5C7QrtC22wFqnM3eAbJzrXdtvSoClrL8px6_ZGPuoJd5MXD0LzQTLWPU9yLzB8V68knBzLCmTXKaO6fpVZ6Lx3UnKl3nP8NxdnJ5r9cmWyJWelDvWS_18kAEhATUkJb0x1LIdQ163nV9K--td6SIuX30tiQPUN_CK_ehuQ6VGCQTSHxoCNQWyfhAzPL0KBzO
Να σημειώσουμε ότι την εποχή του ΚΕΕΛΠΝΟ την ουσιαστική διαχείριση σε θέματα Δημόσιας Υγείας και τη συμβουλευτική των Κυβερνήσεων σε επιχειρησιακά ζητήματα που άπτονται της δημόσιας υγείας ασκούσε το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας, το λεγόμενο ΚΕΣΥ (σ.σ. αμιγώς επιστημονικό Όργανο του Υπουργείου Υγείας) και το 11μελές Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (διοικητικό-πολιτικό-επιχειρησιακό και όχι αμιγώς επιστημονικό όργανο!), στο οποίο προεδρεύει ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας (σ.σ. Πολιτικό Πρόσωπο). Βλ. για τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου αυτού: Ν. 4461/28.03.2017, άρθρο 21, παρ. 5).
Τα ερωτήματα που γεννώνται εδώ είναι τα ακόλουθα:
1. Γιατί οι Κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ έπαιξαν αυτό το μικροκομματικό παιχνίδι, το τελευταίο έτος, με τόσο κρίσιμες για τη δημόσια υγεία δομές (“σκάνδαλο” ΚΕΕΛΠΝΟ, ΕΟΔΥ);
2. Γιατί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν ενέταξε στις προτεραιότητες του Ελληνικού Γραφείου και του Στρατηγικού Σχεδιασμού για τη Δημόσια Υγεία στην Ελλάδα το ζήτημα της πρόληψης μεταδοτικών νόσων και την πρόσβαση ευάλωτων ομάδων σε υπηρεσίες υγείας, παρά εστίασε τη στρατηγική του στην καταπολέμηση του καπνίσματος, κατά προτεραιότητα, ενώ η μόνη ευάλωτη ομάδα για την οποία κάνει λόγο είναι οι πρόσφυγες-μετανάστες;
3. Γιατί η Κυβέρνηση της ΝΔ αναλώθηκε στην καταπολέμηση του καπνίσματος (πολιτικά, θεσμικά και επιχειρησιακά), αφέθηκε στις μυωπικές ορέξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, και δεν προετοιμάστηκε κατάλληλα (προμήθεια υγειονομικού υλικού, ΜΕΘ κ.α.) για τη διαχείριση και αντιμετώπιση επιδημιών;
4. Γιατί το επιστημονικό προσωπικό, και μάλιστα η θεσμική ιατρική, αρχικά υποβάθμισαν το μέγεθος της απειλής, σε αντίθεση με τον υπερβάλλοντα ζήλο και την αυστηρότητα που ακολούθησαν το lockdown; Και αναφερόμαστε τόσο στον κ. Τσιόδρα όσο και στον κ. Εξαδάκτυλο (ΠΙΣ) και τον κ. Πατούλη (ΙΣΑ). Βλ. Εδώ δηλώσεις από τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας της 3ης Φεβρουαρίου 2020.
https://www.moh.gov.gr/articles/ministry/grafeio-typoy/press-releases/6660-synedriash-ethnikoy-symboylioy-dhmosias-ygeias
Σκέπτομαι ότι θα είχε ενδιαφέρον να αναδειχθεί το ζήτημα της εμπλοκής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στη διαμόρφωση της ελληνικής στρατηγικής για τη δημόσια υγεία (από το 2013 και μετά) και να μάθουμε τι περιέχει αυτή η συμφωνία (σ.σ. να δοθεί στη δημοσιότητα) του Οργανισμού με την Ελλάδα.
Ίσως θα πρέπει να κληθεί το Γραφείο Ελλάδας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να απαντήσει σε ερωτήματα που έχουν να κάνουν με την ευθύνη για την κατάσταση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και το αν έλαβε υπόψη του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τις επιπτώσεις των Μνημονίων κατά την υπόδειξη προτεραιοτήτων στην Ελληνική Κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαίο ότι το Γραφείο Ελλάδας τηρεί σιγή ιχθύος μέσα στην “πανδημία” και κανείς δεν ξέρει αν η Dr Marianna Trias είναι στην Αθήνα και τι έργο παράγει το Γραφείο της εδώ.
Εδώ τίθεται και ένα άλλο ζήτημα: ποια είναι η θεσμική ιδιότητα του καθηγητή Τσιόδρα στους επίσημους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων για τη διαχείριση της κρίσης της πανδημίας; Με ποια ιδιότητα συμμετέχει ο κ. Τσιόδρας στο Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (σ.σ. πως νομιμοποιείται) και με ποια ιδιότητα εκπροσωπεί τόσο τον ΕΟΔΥ όσο και το Υπουργείο Υγείας; Πως είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να συγκεντρώνει τόσες πολλές ιδιότητες και εξουσίες. Είναι στο ΔΣ του ΕΟΔΥ; Είναι στο ΔΣ στου Εθνικού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας; Μπορούμε να έχουμε γνώση του περιεχομένου της Συμβάσεως Έργου (αν υπάρχει τέτοια) που έχει υπογράψει με το Υπουργείο Υγείας; Στην Wikipedia, πάντως, αναφέρεται ως “ειδικός σύμβουλος του ΚΕΕΛ (Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων) και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΟΔΥ”, όπως και ότι “Από την 1η Φεβρουαρίου 2020 εκτελεί καθήκοντα εκπροσώπου του Υπουργείου Υγείας σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας κορωνοϊού στην Ελλάδα και διατελεί επικεφαλής της ομάδας για την αντιμετώπιση της πανδημίας νέου κορωνοϊού στην χώρα”. Όλοι αυτοί οι τίτλοι και οι αποδιδόμενες στον κ. Τσιόδρα ιδιότητες πώς συνάδουν με τις από το νόμο τιθέμενες προϋποθέσεις για τη συμμετοχή στα θεσμικά όργανα του Υπουργείου Υγείας; Βλ.: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%B9%CF%8C%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%82
Να σημειώσουμε εδώ ότι το Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων, στο οποίο φέρεται να είναι ειδικός σύμβουλος ο κ. Τσιόδρας (κατά την Wikipedia πάντα) είναι ο πρόδρομος (κάπου πίσω στο 1992, μέχρι και το 2005) του πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ και έχει πάψει να υφίσταται εδώ και πολλά χρόνια.
Κάνοντας αναζήτηση αναφορικά με το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων, βρίσκουμε αναφορά σε αυτό στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων (https://www.eeel.gr/1/syndeseis-c6.html). Εκεί παρατίθεται σύνδεσμος για το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων, που ωστόσο οδηγεί στο domain “http://www.keel.org.gr”, το περιεχόμενο του οποίου είναι στην Ισπανική γλώσσα και αφορά σε ένα μαγκαζίνο για την υγιεινή ζωή και τη σεξουαλικότητα. Σου στέλνω και τα σχετικά print screens.
Πόσα καπέλα έχει και αλλάζει ο κ. Τσιόδρας και πώς μπορεί να έχει ιδιότητες και συμμετοχές οι οποίες μπορεί να είναι θεσμικά ασύμβατες; Θα όφειλε η Κυβέρνηση και ο κ. Τσιόδρας να μας πουν σε ποιόν φορέα έχει “χρεωθεί” ο κ. Τσιόδρας για τις υπηρεσίες που παρέχει στο πλαίσιο τής επικοινωνιακής διαχείρισης (και όχι μόνο) της κρίσης. Έχει χρεωθεί στο ΝΠΙΔ ΕΟΔΥ; Έχει χρεωθεί στον κυβερνητικό φορέα του Υπ. Υγείας;
Έχει σημασία το τελευταίο, διότι δεν γνωρίζουμε με τι είδους συμφωνητικό και με τι είδους επαγγελματικές - επιστημονικές / συμβουλευτικές! υπηρεσίες τυπικά καλύπτεται το θεατρικό - τηλεοπτικό σήριαλ των κ.κ. Τσιόδρα - Χαρδαλιά. Άπαξ και ο κ. Τσιόδρας με τις υποδείξεις επιλογές του έχει επιφέρει τόσες συνέπειες στη ζωή των πολιτών, οφείλουν αυτοί να γνωρίζουν αν ο κ. Τσιόδρας έχει αναλάβει και τυπικά την ευθύνη (ως σύμβουλος-ιατρός και όχι ως σύμβουλος επιστημονικής επικοινωνίας ή κάτι άλλο), ώστε αν χρειαστεί να αναζητηθούν ευθύνες να γνωρίζει ο πολίτης αν οι υπηρεσίες του κ. Τσιόδρα εμπίπτουν στην πρόβλεψη τού αρθ. 13 τού Ποινικού Κώδικα, ως δημοσίου υπαλλήλου ή η κυβέρνηση έχει προστατέψει τον κ. Τσιόδρα από τέτοια ευθύνη, π.χ. “χρεώνοντάς” τον ως σύμβουλο τεχνικό και όχι ως ιατρό.
(*) Ο κ. Γιώργος Σαρανταυγάς είναι διεθνολόγος.