Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Δεν ήταν πολύ πρόθυμος να μου μιλήσει για τη δουλειά του, στην αρχή, ο Παναγιώτης Παπανικολάου. Από σεμνότητα, περισσότερο, και αμηχανία μπροστά στον φακό της βιντεοκάμερας. Στο τέλος κατάφερα να τον πείσω και δώσαμε ραντεβού στο τυροκομείο του, που βρίσκεται στο χωριό Μακρυλιές της Σαμοθράκης, κοντά στα χωριά του Ξεροποτάμου και του Προφήτη Ηλία.
Δεν υπάρχει άλλο σύγχρονο οργανωμένο τυροκομείο στη Σαμοθράκη, με τον ιδιοκτήτη του να παράγει μια πλούσια γκάμα τυροκομικών προϊόντων, από γραβιέρα και μυζήθρα, μέχρι φέτα, κασέρι, κασκαβάλι, βολακοτύρι (με δυόσμο), ανθότυρο, μελίχλωρο και τσακιστό, ντόπια παραδοσιακά τυριά. Προωθεί την παραγωγή του μέσω ενός καταστήματος λιανικής στη Σαμοθράκη και του "Miran" που βρίσκεται στην Αθήνα, στην οδό Ευριπίδου 45.
Το τυροκομείο άρχισε να λειτουργεί το 1953, όταν ιδιοκτήτης ήταν ο παππούς του σημερινού ιδιοκτήτη, Παναγιώτης Παπανικολάου. Δούλεψε έτσι αρκετά χρόνια και όταν ο παππούς κουράστηκε, το έκλεισε. Ο Βασίλης Παπανικολάου και ο γιος του Παναγιώτης μπήκαν σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα και το τυροκομείο επαναλειτούργησε στην ίδια θέση το 2000 και συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι και σήμερα.
Εκτός όμως από τα τυριά, πατέρας και γιος παράγουν δικό τους λάδι, με την μέθοδο της ψυχρής έκθλιψης, ελιές και θεραπευτικά σαπούνια με βότανα.
Δοκιμάσαμε τη γραβιέρα και το κασκαβάλι, με το δεύτερο να το τηγανίζει η καπετάνισσα αφού πρώτα το έβρεξε και το αλεύρωσε. Εκπληκτικός μεζές! Θα έλεγα ότι το κυπριακό χαλούμι ωχριά μπροστά του! Όσο για την γραβιέρα; Αξέχαστη με το μέλι! Η ελληνική περιφέρεια και τα νησιά του Αιγαίου, παρά την εγκατάλειψη, μεγαλουργούν!