Rib and Sea

Κείμενο - φωτογραφίες - βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Αν ζητήσεις από μια μηχανή αναζήτησης του διαδικτύου πληροφορίες για την Κοττάνη, ένα απομακρυσμένο Πομάκικο χωριό της Ξάνθης, θα σου βγάλει, κυρίως, ό,τι έχει σχέση με την απίστευτη ταβέρνα-μουσείο του Τζεμήλ και της συζύγου του Μουσκέν. Όλες αυτές οι πληροφορίες επέδρασαν καταλυτικά επάνω μας και αποφασίσαμε, παρά τις οικονομικές δυσκολίες και τον κακοτράχαλο δρόμο των τελευταίων πέντε χιλομέτρων, που χωρίζει τη Μέδουσα από την Κοττάνη, να πάμε ως εκεί με το camper. Αν και χάσαμε μερικά χρόνια από την ζωή μας με την αγωνία αν θα καταφέρουμε να επιστρέψουμε, αισθανθήκαμε ιδιαίτερα ευτυχείς που γευτήκαμε τις νοστιμιές της κυρίας Μουσκέν και τα ψητά του Τζεμήλ. Αισθανθήκαμε σαν νικητές ενός τζόκερ ευτυχίας αγναντεύοντας τα σπίτια της όμορφης Κοττάνης χαμένα μέσα σε μια φύση που είχε φορέσει τα ανοιξιάτικα γιορτινά της.

Το διώροφο σπίτι του παππού του στην Κοττάνη αποφάσισε να αναστήσει ο Τζεμήλ, πριν από δέκα χρόνια, και να μετατρέψει τον κάτω όροφο σε μια ζεστή χειμωνιάτικη ταβέρνα με πομάκικο παραδοσιακό χαρακτήρα, με τον επάνω όροφο να εκτίθεται στα μάτια των επισκεπτών σαν ένα είδος λαογραφικού μουσείου, ανεπανάληπτου. Είναι όλα στη θέση τους. Όπως τότε που ζούσε ο παππούς και η γιαγιά. Όπως τότε που η μητέρα γεννούσε τον Τζεμήλ, χωρίς ιατρική βοήθεια, σε ένα από τα δωμάτια του σπιτιού. Από τα καπνά μέχρι τα μπρίκια και τα τεντζερέδια, όλα κρεμασμένα στους τοίχους. Με τον γιούκο και τα κεντημένα στρώματα, την παλιά ραπτομηχανή, το σίδερο του κάρβουνου, το παλιό κομπολόϊ, τα προικιά, τις παλιές φωτογραφίες της οικογένειας, παλιά έπιπλα και εστίες φωτιάς που καπνίζουν θαρρείς ακόμη. Κειμήλια όλα, ιστορικά και πολύτιμα, τόσο γι' αυτούς που τα έζησαν και τα ζουν ακόμη, όσο και γι' αυτούς που άκουσαν να τους τα περιγράφουν οι παππούδες τους και τα βλέπουν σήμερα για πρώτη φορά.

Στην αυλή, ο αδελφός του Τζεμήλ, ο Τζεμάλ, έρχεται από τη Ρόδο, μόλις ανοίξει ο καιρός, για να βοηθήσει στο ψήσιμο του οβελία. Και οι σούβλες γυρίζουν μόνες τους με τη βοήθεια ενός νερόμυλου!

Στην κουζίνα η Μουσκέν ετοιμάζει τα φαγητά, τις πίτες, τις σαλάτες και τους μεζέδες, με έναν ήρεμο τρόπο που εκπλήσσει όσους ζουν στο μαγγανοπήγαδο της Αθήνας και κυνηγούν την ουρά τους. Στα ράφια, τουρσιά διαφόρων ειδών, μπαχαρικά, χρώματα και αρώματα...

Η κουβέντα μου με τον Τζεμήλ επικεντρώθηκε, δίχως άλλο, στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ταβέρνα του αλλά και το χωριό. Προβλήματα που ακούνε σε μία και μόνο λέξη : επικοινωνία. Επικοινωνία οδική, τηλεφωνική, ηλεκτρονική. "Πληρώνουμε πάγειο στον Ο.Τ.Ε. για να έχουμε τηλέφωνο, αλλά η γραμμή είναι συνήθως νεκρή! Πληρώνουμε κάθε μήνα την κρατική τηλεόραση στον λογαριασμό της Δ.Ε.Η., αλλά βλέπουμε βουλγαρικά κανάλια! Πέντε χιλιόμετρα δρόμος μας χωρίζει από τη Μέδουσα και είναι σκέτη Οδύσσεια αν καταφέρεις να τον περάσεις! Κάνε κάτι και συ σε παρακαλώ, αν μπορείς. Μας παίζουν σαν μπαλλάκι οι υπεύθυνοι όταν τους ζητάμε να φτιάξουν τον δρόμο. Ο ένας μας στέλνει στον άλλον! Πες του Περιφερειάρχη μας, του Γιώργου Παυλίδη, να δείξει λίγο ενδιαφέρον γι' αυτόν τον δρόμο. Πέντε χιλιόμετρα είναι όλα κι'όλα! Βρισκόμαστε δίπλα ακριβώς στη Βουλγαρία. Τι πρέπει δηλαδή να κάνουμε; Να ζητήσουμε από τους Βούλγαρους να μας φτιάξουν τον δρόμο;". 

Ευχαριστούμε την "Hellenic Seaways" που μας έδωσε την ευκαιρία να ταξιδεύσουμε δωρεάν μέχρι την Καβάλα, αλλά και τον πλοίαρχο και το πλήρωμα του πλοίου"Express Pegasus" για την ζεστή φιλοξενία τους.

Επειδή έφθασα ως την ταβέρνα του Τζεμήλ με αυτοκίνητο, πόσω μάλλον με αυτοκινούμενο, και έζησα το δράμα των κατοίκων της Κοττάνης, αποφάσισα να απευθυνθώ στον Περιφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κ. Γιώργο Παυλίδη. Όχι επειδή ελπίζω σε κάποια θετική ανταπόκριση (χωρίς βεβαίως και να το αποκλείω), αλλά επειδή δεν θέλω να κατηγορώ αργότερα τον εαυτό μου ότι περνούσε κάτι από το χέρι μου και δεν το προσπάθησα.

Προς τον

Περιφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

κ. Γεώργιο Παυλίδη.

Αθήνα, 9 Μαίου 2016

Αξιότιμε κ. Περιφερειάρχη,

Η πρόσφατη προσπάθειά μου να φθάσω μέχρι το χωριό Κοττάνη της Ξάνθης και το άκουσμα των παραπόνων των λιγοστών κατοίκων του για τον απαράδεκτο και επικίνδυνο δρόμο που συνδέει το χωριό τους με το γειτονικό χωριό της Μέδουσας, με ανάγκασε να απευθυνθώ σε σας και να σας ζητήσω το αυτονόητο. Να μεριμνήσετε και να καταβάλετε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε το απαράδεκτο και επικίνδυνο αυτό τμήμα δρόμου, μήκους πέντε μόλις χιλιομέτρων, να αποκατασταθεί και να δώσει στους κατοίκους της Κοττάνης την παρηγοριά ότι η Ελληνική Πολιτεία δεν τους ξέχασε και συγχρόνως το άλλοθι για να παραμείνουν στον τόπο τους.

Βλέποντας το αναβαθμισμένο γειτονικό χωριό Ζλάτογκραντ της Βουλγαρίας, που θυμίζει σύγχρονες πόλεις της δυτικής Ευρώπης, και αναλογιζόμενος σε ποια κατάσταση ήταν το χωριό αυτό πριν από λίγα μόλις χρόνια, πιστεύω πως η αποκατάσταση του οδικού δικτύου που συνδέει τα δύο τελευταία χωριά των Ελλήνων Πομάκων της Ξάνθης είναι το ελάχιστο που μπορεί να κάνει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ώστε να αμβλυνθούν οι διαφορές που υπάρχουν, μας αρέσει δεν μας αρέσει, μεταξύ των πόλεων δύο Βαλκανικών χωρών που είναι μέλη της Ενωμένης Ευρώπης.

Σε αναμονή της απάντησής σας και της θετικής και άμεσης ανταπόκρισής σας  σε ένα θέμα ζωτικής σημασίας για τους κατοίκους της Κοττάνης,

Διατελώ με τιμή

Ιωσήφ Ι. Παπαδόπουλος

Ελεύθερος δημοσιογράφος

Διαβάστε την απάντηση του κ. Παυλίδη εδώ : http://www.ribandsea.com/waves/2318-poios-dynatai-kai-ofeilei-na-xrimatodotisei-tin-kataskevi-tou-dromou-pros-kottani

και την αλληλογραφία μου με τον Δήμαρχο Μύκης, στον οποίο με παρέπεμψε ο Περιφερειάρχης : http://www.ribandsea.com/waves/2320-i-asfaltostrosi-tou-dromou-medousa-kottani-sto-edolio