Rib and Sea

Κάμερα - Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Ξεναγός : Γιώργος Ελιάς.

Η πρόσφατη επίσκεψή μας στο πανέμορφο νησί της Λήμνου μάς επιφύλαξε μερικές όμορφες εκπλήξεις χάρις στις ξεναγήσεις του καλού μου φίλου, αυτοκινητιστή και ραδιοφωνικού παραγωγού Γιώργου Ελιά, γνωστού και από παλαιότερα θέματα που δημοσιεύτηκαν στο "Rib and Sea".

Μία από τις εκπλήξεις ήταν ο αινιγματικός λαβύρινθος ο οποίος, σύμφωνα με ιστορικές αλλά και ζωντανές μαρτυρίες, υπήρχε στο Καστροβούνι. Σε άρθρο του Γιώργου Ελιά, που είχε δημοσιευτεί παλαιότερα στο blog fryktories.net, αναφέρονται τα εξής :

"Λίγο νοτιότερα της Ηφαιστείας, της μεγάλης πόλης της αρχαίας Λήμνου, υπάρχει ο αινιγματικός λόφος Καστροβούνι που κρατά ερμητικά κλειστό το θέμα του αρχαίου λαβυρίνθου.

Ο Ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος ο Πρεσβύτερος [πέθανε το 79μ.χ.] στο μόνο του έργο που έχει σωθεί, την Φυσική Ιστορία, γράφει για τους 4 μεγάλους λαβυρίνθους του κόσμου. Της Αιγύπτου, της Ετρουρίας, της Κρήτης αλλά και της Λήμνου, κοντά στη μεγάλη πόλη του νησιού την Ηφαιστεία.

Τον Λόφο Καστροβούνι επισκέφθηκαν αρκετοί Ευρωπαίοι περιηγητές κατά τον 19ο αιώνα [όλες οι αναφορές τους υπάρχουν στο έργο της Βασιλικής Τουρπτσόγλου - Στεφανίδου, καθηγήτριας του ΑΠΘ, "Ταξιδιωτικά και γεωγραφικά έγγραφα για τη νήσο Λήμνο 15ος-20ος αιώνας"] όπως ο Γερμανός αρχαιολόγος Α.Conze, o Γάλλος γεωλόγος L.DeLunay, o Άγγλος I.Sealy, ο Γερμανός C.Friedich και όλοι περιγράφουν στην κορυφή του λόφου έναν μικρό υπόγειο χώρο με καμάρες επιχρισμένο με ασβεστοκονίαμα, μια στέρνα πιθανόν που κατασκεύασαν οι Ενετοί για το φρούριο που είχαν στην κορυφή.

Τον ίδιο χώρο συνάντησα και εγώ προ 10 ετίας στην πρώτη μου επίσκεψη οποίος και σήμερα υπάρχει στην ίδια κατάσταση αν και έχει επιχωματωθεί ανά τα χρόνια με τις βροχές. Μέχρι εδώ δεν υπάρχει διαπίστωση για λαβύρινθο κλπ. Όμως διαβάζοντας την μαρτυρία του Γάλλου περιηγητή S.Reinachto 1885 μας λέει ότι συνάντησε έναν Τούρκο βοσκό από γειτονικό οικισμό που τον οδήγησε στα ριζά του λόφου σε ένα στόμιο πηγαδιού [που δεν υπάρχει σήμερα] όπου οδηγούσε σε μια μεγάλη αίθουσα με πέτρες.

Τον διαβεβαίωσε ότι αν προχωρήσει στο εσωτερικό της θα δει τα μαρμάρινα αγάλματα που έχει δει ο ίδιος και ότι για να γυρίσεις όλους τους διαδρόμους κάτω θέλεις μία ολόκληρη μέρα. Ο Γάλλος μην έχοντας σκάλες και φανάρια δεν τόλμησε να προχωρήσει. Αν η μαρτυρία είναι αληθινή, σε συνδυασμό με την μαρτυρία του Πλίνιου τότε, με κάθε επιφύλαξη, θα πρέπει να ερευνηθεί ο χώρος για να διαπιστωθεί η ύπαρξη αυτού του οικοδομήματος".

Αναρριχηθήκαμε στο Καστροβούνι και προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε την είσοδο του λαβυρίνθου την οποία και ο ίδιος ο Γιώργος είχε εντοπίσει και φωτογραφίσει πριν από πέντε χρόνια. Η ανακατάταξη όμως των χωμάτων και τα πυκνά αγκάθια και χόρτα είχαν καλύψει το σημείο στο οποίο βρισκόταν η είσοδος του λαβυρίνθου ενώ και το κατωκάσι του αρχαίου ναού, που έλεγε ο Γιώργος ότι υπήρχε στην κορυφή του λόφου, είχε εξαφανιστεί. Κάποιες λαξευμένες πέτρες μόνο και μερικά κομμάτια μάρμαρου μαρτυρούν την ύπαρξη του κυκλικού Ενετικού κάστρου που υπήρχε στην κορυφή του λόφου.

Η θέα βεβαίως από την κορυφή του Καστροβουνίου κόβει την ανάσα καθώς από το σημείο αυτό δίνεται στον επισκέπτη η δυνατότητα να έχει οπτική επαφή με ολόκληρη τη βορειο-ανατολική πλευρά της Λήμνου και τις θάλασσες που την περιβάλλουν, με το αρχαίο θέατρο της Ηφαιστείας να δεσπόζει σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων προς βορράν.