Rib and Sea

Γράφει ο Σωτήρης Καλαμίτσης.

ΔΕΗ: πυλώνας του κωματικού πελατειακού συστήματος. Η μεγαλύτερη κρατική επιχείρηση ανέκαθεν πωλητικό φέουδο και  όμηρος των υπαλλήλων της που διορίζονταν με μπιλιετάκια υπουργών και βουλευτών. Θυμάμαι τις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60, τότε που το ποδόσφαιρο δεν ήταν επαγγελματικό, επισήμως τουλάχιστον, και διορίζονταν στη ΔΕΗ πολλοί ποδοσφαιριστές, ώστε αφ’ ενός να μην έχουν άγχος δια τον επιούσιον, αφ’ ετέρου να έχουν χρόνο για προπόνηση.

Πάνω σε δημόσιες Υπηρεσίες και επιχειρήσεις, όπως η ΔΕΗ, χτίστηκε το κωματικό κράτος. Όπως η Ολυμπιακή και τόσες άλλες.

Και τώρα που η ΔΕΗ ξε-πουλιέται, οι εργαζόμενοι σ’ αυτήν κατέβηκαν σε διαδήλωση. Διότι, αν ιδιωτικοποιηθεί, θα χάσουν τόσα προνόμια, τόση βολή. Αναρωτήθηκα, αν οι εργαζόμενοι του ΑΒ θα διαμαρτύρονταν με πορείες και συγκεντρώσεις, σε περίπτωση που η επιχείρηση άλλαζε χέρια. Σιγά μην… Ενώ στη ΔΕΗ…

Πάντως, εστίασα στη φωτογραφία του βαρύμαγκα που, αφού πορεύτηκε νωχελικά ανά τας αθηναϊκάς λεωφόρους, στάθηκε μαζί με άλλους να ξαποστάσει στη σκιά του μνημείου τού αφιερωμένου στον άγνωστο στρατιώτη. Παρατηρούσα τη φωτογραφία καθώς άκουγα πάντα ενδιαφερόμενο να αποκηρύσσει τον βαρύμαγκα δηλώνοντας πως δεν είναι δικός του. Ξέφυγε ο νους και φαντάστηκα πως είμαι σε μια σχολική αίθουσα. Ας πούμε της 4ης Δημοτικού. Η δασκάλα φέρνει πρωί πρωί την περίφημη φωτογραφία και αρχίζει ο διάλογος.

Δασκάλα: τον περασμένο μήνα επισκεφθήκαμε το μνημείο του άγνωστου στρατιώτη και είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για τους αγώνες της πατρίδας και να αποτίσουμε φόρο τιμής σε όσους έπεσαν στα πεδία των μαχών δίνοντας και τη ζωή τους για την ελευθερία μας. Ποιό παιδάκι θα μου πει τί βλέπει εδώ;

Ρούλα: εγώ βλέπω έναν κύριο να πατάει πάνω στο μνημείο. Αυτό δεν είναι σωστό.
Λάκης: και κρατάει και κομπολόι, σαν να είναι σε καφενείο.
Μάκης: αυτό δεν είναι καθόλου σωστό κυρία. Δείχνει ότι δεν τιμά τους ήρωές μας.
Δασκάλα: σωστά. Είναι απρέπεια.  Τί θα λέγατε σ’ αυτόν τον κύριο, αν τον συναντούσατε στο δρόμο;
Αντώνης: θα του έλεγα ότι είναι βλάκας.
Δασκάλα: όχι Αντωνάκη, δεν εκφραζόμαστε έτσι. Θα μπορούσες να του πεις ότι αυτό που έκανε δεν είναι σωστό και να μην το ξανακάνει.
Μαρία: μα σε τέτοιον άνθρωπο θα πρέπει να φερόμαστε με ευγένεια;
Δασκάλα: Ναι. Εμείς δεν είμαστε σαν κι’ αυτόν, για να πέφτουμε στο επίπεδό του.   
Ευαγγελία: και ποιός είναι αυτός ο κύριος κυρία;
Δασκάλα: κανείς δεν ξέρει. Αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει.
Μπόμπος: περίεργο πράγμα. Τόσοι που ήταν γύρω του ήταν άγνωστοι σ’ αυτόν; Όπως ο άγνωστος στρατιώτης;  Όταν θέλει η Αστυνομία τους βρίσκει όλους.    
Τοτός: ο μπαμπάς μου μού είπε ότι δεν είναι χρυσαυγίτης, διότι διαφορετικά θα τον είχαν βρει.
Αγγελική: ούτε αναρχικός, αφού οι αναρχικοί παίζουν με μολότωφ και όχι με κομπολόγια.
Δασκάλα: εν τάξει παιδιά. Τελειώσαμε. Απλώς θέλω να θυμόσαστε αυτή τη φωτογραφία ως παράδειγμα προς αποφυγή.
Ντίνος: ναι, αλλά δεν θα βρουν ποτέ ποιός είναι αυτός;
Δασκάλα: ποιός ξέρει.
Μπόμπος:  εγώ ξέρω, αλλά δεν λέω.
Δασκάλα: έλα Μπόμπο. Πάμε πίσω στο μάθημά μας τώρα.
Μπόμπος: ένας μαλάκας και μισός είναι.
Δασκάλα: γρήγορα στον κ. Διευθυντή, για να μάθεις να λες κακά λόγια.  
Μπόμπος: να τιμωρηθώ, επειδή εγώ τον βρήκα;

Μόλις συνήλθα σκέφτηκα ότι δίκηο έχει ο Αντώνης. Και ο Μπόμπος, αλλά αυτός στο πιο μπρουτάλ. Και τούτο, διότι, όπως έγραψε ο Ευάγγελος Λεμπέσης το 1940

 «Εἰς τὴν πολυπληθῆ κατηγορίαν τῶν βλακῶν προσάπτεται ἀσφαλῶς ἄδικος καὶ ἐπιστημονικῶς ἐσφαλμένη μομφή, ὅταν οὗτοι χαρακτηρίζονται εἴτε ὡς ἄχρηστοι καὶ περιττὸν βάρος τῆς κοινωνίας, εἴτε ὡς παρασιτικοί, ἐκφράζεται δὲ συχνὰ ἡ ἀνόητος, ὡς θὰ ἴδωμεν, εὐχὴ ὅπως οὗτοι ἐκλείψουν.

Τὸ πρόβλημα τῶν βλακῶν δὲν εἶναι ἐν τούτοις ἁπλοῦν ὅταν ληφθῆ πρώτον ὕπ᾿ ὄψιν ἡ στερεὰ καὶ ἀπολύτως ἀναγκαία θέσις, ἣν οὗτοι ἐπαξίως κατέχουν ἐν τῷ κοινωνικῷ διαφορισμῶ. Οἱ βλᾶκες διαιροῦνται οὕτως εἰς δυὸ ὅλως ἀντιθέτους μεταξὺ τῶν «ὁμάδας», διεπομένας ὅμως ἀμφοτέρας ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ νόμου, τοῦ διαφορισμοῦ. Ἡ πρώτη ἐκ τούτων ὁμὰς καταλαμβάνει ὡς γνωστὸν τὰς ὑποδεεστέρας ἐν τῇ κοινωνίᾳ θέσεις, ἤτοι εὑρίσκεται εἰς τὰς κατωτάτας βαθμίδας τοῦ κοινωνικοῦ διαφορισμοῦ.

Πόσον εὐεργετικὴ διὰ τὴν κοινωνίαν εἶναι ἡ ὁμὰς αὕτη εἶναι περιττὸν νὰ τονισθῆ, διότι ἄνευ αὐτῆς δὲν θὰ ὑπῆρχεν ἐκμετάλλευσις καὶ ἄνευ ἐκμεταλλεύσεως δὲν θὰ ὑπῆρχε πολιτισμός. Εἰς δὲ τὴν γλῶσσαν τοῦ κοινωνικοῦ διαφορισμοῦ: Ἄνευ αὐτῆς δὲν θὰ ὑπῆρχε διαφορισμός, διότι ἀντὶ τῆς ἀνισότητος, θὰ ὑπῆρχεν ἰσότης, ἔστω καὶ ἐκ τῶν ἄνω, δηλαδὴ θὰ ἦσαν ὅλοι εὐφυεῖς, ὅπερ ἀπὸ τῆς ἀπόψεως τοῦ διαφορισμοῦ τὸ αὐτό: ὡς νὰ ἦσαν ὅλοι βλᾶκες· διότι ὁ διαφορισμὸς ἀπαιτεῖ ρητῶς καὶ εὐφυεῖς καὶ βλάκας, περικοπτωμένων δὲ οἱονδήποτε ἐκ τῶν δυὸ τούτων σκελῶν του, αἴρεται ὁλόκληρος. Ἄνευ δέ, κατ᾿ ἀκολουθίαν, τοῦ διαφορισμοῦ, καθισταμένου δυνατοῦ μόνον διὰ τῆς σοβαρᾶς συμβολῆς τῶν βλακῶν, δὲν ὑπάρχει κοινωνία. Τοιαύτη λοιπὸν ἡ τεραστία κοινωνικὴ σημασία τῶν βλακῶν, ἥτις ἄλλως τε ὑπὸ πάντων ἀναγνωρίζεται, μολονότι μόνον εἰς τὸν κοινωνιολόγον εἶναι ἐπιστημονικῶς γνωστή.»

Σ’ αυτόν τον άγνωστο, λοιπόν, και στους ομοίους του στηρίζεται όλο το σύστημα εξουσίας. Σ’ αυτόν θα στηριχθεί και ο Τσίπρας με τα εκλογικά καλπονομοθετήματα που θα ψηφίσει, για να παραμείνει στην εξουσία και να υπηρετεί τα αφεντικά: Βαρδινογιάννης 60% στον ALPHA, 60% στο STAR, 50% στο MEGA με τα πρωϊνάδικα της κατάντιας, τα μεσημεριανάδικα του πρωκτού και τα βραδινάδικα της ξεφτίλας. Προς τέρψιν του πασίγνωστου Αγνώστου Βλακός.

Και η εργατική τάξη, των εργαζομένων της ΔΕΗ περιλαμβανομένων, θα διακηρύξει σήμερα για πολλοστή φορά ότι χρειάζεται αγώνας για την κατάκτηση των δικαίων της. Οι μεν στο Πεδίον του Άρεως, οι δε στο Σύνταγμα και οι άλλοι στην Ομόνοια. Μία αναλογία 40%, 30%, 30%. Ενωμένοι όπως πάντα.

Πολύ σκληρός και αινιγματικός ο Λεμπέσης «ἄνευ αὐτῆς δὲν θὰ ὑπῆρχεν ἐκμετάλλευσις καὶ ἄνευ ἐκμεταλλεύσεως δὲν θὰ ὑπῆρχε πολιτισμός».