Rib and Sea

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης (Δημοσιογράφος - Τουρκολόγος).

Κάποτε ο Οζάλ είχε πει ότι δεν θα χρειαστεί πόλεμος για να κατακτήσουμε την Ελλάδα, αλλά αυτή θα πέσει μόνη της σαν ώριμο φρούτο στις αγκαλιές μας. Πού να φανταζόταν ότι είκοσι σχεδόν χρόνια με τα τον θάνατο του, η Ελλάδα θα είχε πραγματικά κατακτηθεί σαν «χαζό φρούτο» από μια τουρκική τηλεοπτική επέλαση που έχει καθηλώσει τους Έλληνες μέσα στην μεγάλη τους κρίση, καθώς τα ελληνικά κανάλια σου δίνουν πλέον την εντύπωση ότι δεν βρίσκεσαι σε κάποια ελληνόφωνη επικράτεια, αλλά κάπου στην Κωνσταντινούπολη, στην Άγκυρα, στον Ντιαρμπακίρ και δεν συμμαζεύεται.

Τρίβουν τα χέρια τους οι Τούρκοι καθώς οι τηλεοπτικές τους σειρές έχουν βρει τον καλύτερο πελάτη στο ελληνικό κοινό, γεμίζοντας τα τουρκικά ταμεία, και παράλληλα σπάνε πλάκα με τους «χαϊβάνηδες γιουνάνληδες», καθώς τους πασάρουν ό,τι θέλουν για μεταξωτές κορδέλες, ενώ στην ίδια την Τουρκία προβάλλονται τηλεοπτικές σειρές με έντονο ανθελληνικό περιεχόμενο. Πού ξέρει κανείς, μπορεί σε λίγο καιρό να φτάσουμε στο σημείο να εισάγουμε και αυτές τις τουρκικές τηλεοπτικές σαπουνόπερες, θάβοντας οριστικά την ελληνική μας κουλτούρα στο μπιρ παζάρ της Ανατολίας, προς δόξα του Μακρυγιάννη, του Κολοκοτρώνη και του Κοσμά του Αιτωλού. Εξ άλλου οι Τούρκοι θεωρούν πως μας κάνουν μεγάλη χάρη να μας πουλάνε ό,τι τηλεοπτικό φρούτο παράγουν, καθώς, όπως ισχυρίζονται, μέσα στην μεγάλη κακομοιριά της Ελλάδας οι τηλεοπτικές τους σειρές αναπαύουν τους κακομοίρηδες τους Έλληνες και τους δίνουν λίγη χαρά μέσα στο ζοφερό περιβάλλον της μαύρης τους καθημερινότητας.

Είναι χαρακτηριστικό ένα δημοσίευα της τουρκικής εφημερίδας Βατάν, με τον τίτλο, «Türk dizileri Yunanlılara krizi unutturuyor», δηλαδή, «Οι τουρκικές σειρές κάνουν τους Έλληνες να ξεχνούν την κρίση». Παράλληλα μια πρόσφατη έρευνα του γνωστού τουρκικού καναλιού, NTV, από την εκπομπή «Pasaport» του Mete Çubukçu, με τον τίτλο «Türk dizileri krizdeki Yunanistn’ ı nasil etkiliyor», δηλαδή, «πώς επιδρούν οι τουρκικές σειρές στην ελληνική κρίση», ούτε λίγο ούτε πολύ υποστηρίχτηκε ότι οι τουρκικές σαπουνόπερες εμφανίζονται σαν οι ...ψυχολογικοί σωτήρες των Ελλήνων.

Αλλά το θέμα είναι πολύ πιο σοβαρό καθώς μέσω αυτών των σειρών καλλιεργείται ένα κλίμα εικονικής φιλίας, μια ατμόσφαιρα ελληνικής υποχώρησης και σταδιακής αποδοχής όλων των τουρκικών επεκτατικών απόψεων και φυσικά δημιουργείται το έδαφος για να γίνουν φιλικές όλες οι τουρκικές διεκδικήσεις που θα μας «απαλλάξουν» από όλες τις «σύγχρονες αμαρτίες» μας σαν έθνος και σαν λαό. Με λίγα λόγια, αυτό που είχε πει ο Οζάλ, έρχονται σήμερα να το υλοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο τα μεγάλα ελληνικά κανάλια σαν σύγχρονες κερκόπορτες της τουρκικής τηλεοπτικής εισβολής.

Η αρχή έγινε από την περίφημη «Ιστορία Αγάπης» με την γνωστή τηλεοπτική σειρά του Μέγα. Αλλά ο θριάμβος της τουρκικής τηλεοπτικής εισβολής έγινε με τον περίφημο Εζέλ. Εδώ θα κάνουμε μια στάση καθώς το θέμα χρειάζεται και κοινωνιολογική ερμηνεία. Τρεις ήταν κυρίως οι αιτίες της μεγάλης επιτυχίας του Εζέλ.

Α) Η πρώτη είναι η καθαρά κινηματογραφική- τηλεοπτική. Συγκρίνοντας τον ΕΖΕΛ με τα ελληνικά σήριαλ -με τις λατινοαμερικάνικες σαπουνόπερες ούτε λόγος να γίνεται για κάποια σύγκριση, καθώς εκεί η ηλιθιότητα είναι ο κύριος πρωταγωνιστής- αμέσως διαπιστώνει κανείς ότι υπερέχει κατά πολύ σε ποιότητα. Η συνταγή μεγάλης και συνεχούς δράσης με φοβερή πλοκή, άριστοι ηθοποιοί με φοβερό παίξιμο, έντεχνη και πράγματι ποιοτική μουσική, μια εικόνα πολυτελείας και χλιδής -άσχετη με την τουρκική πραγματικότητα- πέτυχε να υπνωτίσει ένα ελληνικό κοινό που έχει βαρεθεί τιςελληνικές τηλεοπτικές βλακείες.

Β) Η δεύτερη διάσταση είναι η ψυχολογική: στο σήριαλ αυτό -όπως και στα άλλα τουρκικά σήριαλ- εμφανίζεται μια χαμένη διάσταση της ελληνικής κοινωνίας που έχει θαφτεί τα τελευταία χρόνια από ένα πολυδιαφημιζόμενο ελληνικό εκσυγχρονισμό. Ενώ στα ελληνικά κανάλια κυριαρχεί μια επιμονή στην σεξουαλικότητα και σε κάθε ευκαιρία το γυμνό είναι ο σημαντικότερος τηλεοπτικός παράγοντας τηλεθέασης, ενώ καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από τηλεοπτικές σειρές που προάγουν την αποχαύνωση της ελληνικής κοινωνίας, εδώ έχουμε την προβολή μιας κοινωνίας που υποτίθεται ότι σέβεται την τιμή της γυναίκας, την οικογένεια με το κοινό τραπέζι, την μάνα, τον πατέρα, τις αδελφικές σχέσεις, την τιμή της φιλίας και όλα αυτά που ήταν το κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας μέχρι ίσως και την δεκαετία του εβδομήντα. Ο Εζέλ ξυπνάει στον σημερινό Έλληνα κάποια χαμένη του ταυτότητα και αυτό είναι ίσως ο κυριότερος λόγος της μεγάλης του επιτυχίας -ούτε να το φανταστεί κανείς ότι θα μπορούσε να προβληθεί στην Γερμανία ή σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Υπάρχει όμως και η τελευταία και πιο ενδιαφέρουσα διάσταση:

Γ) Χωρίς να το κάνουν συνειδητά, αλλά αυτό ήταν αναπόφευκτο, ο Εζέλ δείχνει ακριβώς μια από τις σημαντικότερες διαστάσεις της σύγχρονης Τουρκιάς. Μια ασταμάτητη βία και μια αδίστακτη τουρκική μαφία. Το πιο επικίνδυνο είναι ότι εδώ ο Έλληνας εξοικειώνεται με κάτι το οποίο μέχρι χτες ήταν άγνωστο. Το έγκλημα, η εκδίκηση, το αίμα, τα πιστολίδια και οι δολοφονίες, προβάλλονται σαν κάτι το φυσιολογικό, κάτι το απαραίτητο, συχνά αναγκαίο για το ξέπλυμα της τιμής, για την απόδοση της δικαιοσύνης. Αυτή είναι η σύγχρονη Τουρκία. Ένας κόσμος βουτηγμένος στο αίμα, όπου οι «ήρωες» και οι «σοφοί» είναι οι μεγαλύτεροι εγκληματίες της τουρκικής μαφίας.

Εδώ όμως βρίσκεται και το πιο επικίνδυνο σημείο για τους Έλληνες και τον ελληνισμό. Έχοντας υποφέρει επί αιώνες από μια αφύσικη, συχνά πρωτόγνωρη, βαρβαρότητα, που πήγαζε ακριβώς από το ψυχολογικό υπόβαθρο μιας κοινότητας και μιας θρησκείας όπου δεν καταδικάζεται η βία όπως στον χριστιανισμό, αλλά αντίθετα συχνά εξυψώνεται σαν η απαραίτητη κάθαρση, σήμερα εξοικειωνόμαστε με τηλεοπτικό τρόπο και θαυμάζουμε αυτό το αιματοβαμμένο «δημιούργημα», που μπροστά του ακόμα και οι γκάγκστερς του Σικάγο φαντάζουν μωρές παρθένες. Και παράλληλα, ο θαυμασμός αυτός μετατρέπεται σταδιακά, υποσυνείδητα αλλά σταθερά, σε ένα αίσθημα υποταγής μπροστά σε έναν αδίστακτο, όπως προβάλλεται, γείτονα, που είναι ικανός για όλα, ακόμα και να πίνει το αίμα σαν λεμονάδα.

Ενώ όμως στην Ελλάδα οι Έλληνες μένουν με ανοιχτό το στόμα παρακολουθώντας τις τουρκικές τηλεοπτικές σειρές, στην ίδια την Τουρκία κάνουν θραύση οι ανθελληνικές τηλεοπτικές σειρές, όπως αυτή που μεταδίδεται στην τουρκική κρατική τηλεόραση με τον τίτλο, «Mazi kalbımde yaradır» -δηλαδή «Το παρελθόν πληγή στην καρδιά μου». Στην ανθελληνική αυτή σειρά παίζουν ο Özğür Çevik, γνωστός Νίκος μας από την τουρκική τηλεοπτική σαπουνόπερα «Ιστορία αγάπης» και η Sedef Avci, η γνωστή μας Μπαχάρ από τον Εζέλ.

Η ιστορία είναι και αυτή ιστορία αγάπης με φόντο όμως την κυπριακή τραγωδία του 1974. Ο Özğür Çevik, αξιωματικός του τουρκικού ναυτικού μετέχει στην τουρκική εισβολή στην μεγαλόνησο και σε διαφορές πολεμικές επιχειρήσεις με πολύ μελό σκοτώνει αβέρτα τους «κακούς» Έλληνες. Κάποια στιγμή ο ήρωας μας πιάνεται αιχμάλωτος από τους «αιμοσταγείς εγκληματίες» της ΕΟΚΑ και βασανίζεται φρικτά ενώ η αγαπημένη του Sedef Avci, νοσοκόμα του τουρκικού στρατού, ψάχνει απεγνωσμένα να τον απελευθερώσει από τους κακούς και εγκληματίες Έλληνες που διαπράττουν «φρικτή γενοκτονία» σε βάρος των Τουρκοκυπρίων. Άραγε θα τολμήσει κανένα ελληνικό κανάλι να φέρει και αυτή την σειρά στην Ελλάδα; Τότε πραγματικά θα γελάσει ο κάθε πικραμένος.

Αλλά είναι ατέλειωτες οι ανθελληνικές σειρές όπως τα «Kirik Kanatlar», ή «Σπασμένα Φτερά». Εδώ έχουμε και την τουρκική εκδοχή της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας προς δόξα και τιμή της κας Ρεπούση. Η σκηνή από την προκυμαία από όπου θα αναχωρήσουν οι Έλληνες πρόσφυγες μετά την μικρασιατική καταστροφή: ο τουρκικός στρατός, όχι μονό συνοδεύει και κουβαλά με μεγάλη ευγένεια τα υπάρχοντα των προσφύγων, μην τυχόν και κουραστούν, αλλά έχει στήσει και ένα μεγάλο πάγκο στην προκυμαία, όπου τους προσφέρει τρόφιμα, ποτά και ό,τι άλλο που θα τους κάνει ευχάριστο το ταξίδι της προσφυγιάς. Μάλιστα κάποιοι Τούρκοι στρατιώτες κλαίνε γιατί θα χάσουν τον φίλο τους, κάποιο Νίκο και κάποιο Κώστα. Ένας λοχαγός είναι απαρηγόρητος για κάποια Μαρία, που τον χαιρετά με εμφανή την στενοχώρια γιατί φεύγει στην προσφυγιά. Σε λίγο τα πλοία που θα τους παραλάβουν φτάνουν και αφού οι Τούρκοι φαντάροι φορτώσουν τα υπάρχοντα τους, τότε βγάζουν τα μαντήλια. Από την μια ο τουρκικός στρατός του Κεμάλ που κλαίει απαρηγόρητος γιατί φεύγουν οι Ρωμιοί πρόσφυγες και από την άλλη οι Ρωμιοί κλαίνε και αυτοί καθώς ανεμίζουν τα μαντήλια του αποχαιρετισμού. Κάπως έτσι έγινε η Μικρασιατική καταστροφή και άρχισε η μεγάλη ελληνική προσφυγιά κατά το περίφημο αυτό τουρκικό σήριαλ.