Rib and Sea

Μια ευχάριστη έκπληξη περιμένει αυτούς που θα κλείσουν τραπέζι στην ψαροταβέρνα "Θαλασσινός" την Τρίτη το βράδυ 13 Δεκεμβρίου 2016. Ο ταλαντούχος Κασιώτης λυριστής και μαντιναδόρος Νεκτάριος Σταματάκης, συνοδευόμενος και από άλλους Κασιώτες λυράρηδες, λαουτιέρηδες και μαντιναδόρους, θα βρεθεί στην Αθήνα και βέβαια η ιδιοκτήτρια της γνωστής ψαροταβέρνας δεν έχασε την ευκαιρία να τον προσκαλέσει για να οδηγήσει με την λύρα του το κέφι στα ύψη, συνοδεία Κασιώτικων παραδοσιακών εδεσμάτων και μεζέδων που θα προστεθούν στην γνωστή κουζίνα της ψαροταβέρνας "Θαλασσινός".

Πάρτε μια γεύση του παραδοσιακού Κασιώτικου γλεντιού, όπως αυτό διαδραματίζεται στη μεγάλη γιορτή της Παναγίας, σε περιγραφή του Ιωσήφ Παπαδόπουλου, στο άρθρο του με τίτλο : "Κάσος - Στο σταυροδρόμι της ψυχής..." http://www.ribandsea.com/travels/27-2009-02-04-19-11-24

"... Εκεί που κάθεται ο Νεκτάριος, η γρήγορη κατανάλωση μπύρας και τα "απομεινάρια" τού πρώτου γλεντιού δεν θα αργήσουν να φέρουν τις πρώτες αυτοσχέδιες μαντινάδες στα χείλη όσων συμμετέχουν. Θα τους τραβήξουν έξω, σχεδόν με τη βία, για να συνεχίσουν το ξεφάντωμα στην αυλή, όπου θα μαζευτούν όλοι μετά το φαγητό. Ενα γλέντι που θα κρατήσει όλη την ημέρα, μέχρι το επόμενο χάραμα, ανάμεσα σε μεζέδες, πειράγματα, κεράσματα και κατανάλωση μπύρας και κρασιού.

Και η παλιά φρουρά τών λυράρηδων, σαν ένα τάμα ανεξήγητο, τα ίχνη τού οποίου χάνονται στο χρόνο, θα παίξει μπροστά στην ανοικτή πόρτα τού ναού, με φόντο τη στολισμένη εικόνα τής Παναγιάς. Παίζουν για να την καλοκαρδίσουν, θαρρείς, να τη διασκεδάσουν στη γιορτή της! Κι' εκεί, μπροστά τους, κάτω από τούς ήχους τής λύρας τού Δημήτρη Περσελή και τών λαούτων τού ανηψιού του Γιώργου Περσελή και τού Μανώλη Σκαρβέλη, στήνεται ένα δεύτερο γλέντι. Δυο αυλές, δυο γενιές, δυο γλέντια! Χώρια, θαρρείς, αλλά και μαζί. Όλοι μαζί για την Παναγιά και την Κάσο, που σε πείσμα αυτών που ξεχνούν, αδιαφορούν και θυσιάζουν τα πάντα στο βωμό τής αυτοπροβολής και των μικροσυμφερόντων τους, διατρανώνει την επιθυμία της να ζήσει μέσα από τις παραδόσεις της.

Ας μιλήσουμε όμως τώρα λίγο για... φαγητό! Η κασιώτικη κουζίνα χαρακτηρίζεται από μια ποικιλλία που ξεπερνά κατά πολύ όσα συνήθως παράγει ένας μικρός και άγονος τόπος. Η επαφή τών κατοίκων τού νησιού με τον έξω κόσμο (Κρήτη, λοιπά Δωδεκάνησα, αστικά κέντρα, Αίγυπτος, Αμερική, Μ. Ασία, Ιταλία, Κωνσταντινούπολη, επιρροές από ξενιτεμένους ναυτικούς) έδωσαν στη κουζίνα της συνταγές που δύσκολα συναντά κανείς ακόμη και σε πολύ μεγαλύτερα νησιά.

Όπως άλλωστε και όλες οι κουζίνες της περιοχής, η πρώτη, και ίσως η πιο κυρίαρχη επιρροή, αφορά τη γενικότερη συνήθεια που συναντάται στις περισσότερες κουζίνες τής Ανατ. Μεσογείου, και έχει να κάνει με το «γέμισμα». Γεμιστό αρνί για το Πάσχα, αλλά και γεμιστό κοτόπουλο ή γαλοπούλα για άλλες περιστάσεις, με γέμιση που ονομάζουν εδώ «πασπαρά» (ρύζι, κρεμμύδι, συκώτι, μπαχαρικά, ντομάτα, κ.λπ.). Ακόμη, στην Κάσο, και ιδίως στο πανηγύρι τού Δεκαπενταύγουστου, μαζί με τα μικροσκοπικά κεφτεδάκια, μαγειρεύουν και τα λεγόμενα "μπουστιά". Γεμιστά εντόσθια με συκώτι, ρύζι και μπαχαρικά, που τα ράβουν και τα ψήνουν στα μαντροκάζανα.

Στην Κάσο θα έχει επίσης ο επισκέπτης την ευκαιρία να γευτεί γεμιστά ζαρζαβατικά, νηστίσιμα ή με κιμά, ακόμη και γεμιστούς ανθούς κολοκυθιών, τα «κολοκυθοπούλια». Στην κατηγορία αυτή ανήκουν φυσικά και οι θρυλικοί κασιώτικοι "ντουρμάες"  (ντολμαδάκια). Ίσως τα νοστιμότερα και σίγουρα τα... μικρότερα που μπορεί να συναντήσει κανείς στον κόσμο! Μπορεί ακόμη να δοκιμάσει λαχανοπίτια, γεμιστά γλυκά, «τούρτες» τού Πάσχα, πιτάκια με γέμιση ανθότυρο και μπαχαρικά, «μοσχοπούγκια» με γέμιση από αμύγδαλα και καρύδια, ξυλικόπιτες και άλλα.

Είναι πολύ πιθανό η κουζίνα τής Κάσου  να επηρεάσθηκε από την ιταλική, γιατί στην Κάσο μαγειρεύουν φαγητά όπως το «φακόρυζο». Εδώ αξίζει να μνημονεύσω τις εκπληκτικές κασιώτικες «μακαρούνες» (ζυμαρικά που φτιάχνονταν παλιά στο χέρι) και σερβίρονται με καβουρντισμένο κρεμμύδι και «σιτάκα». Φαγητό των βοσκών, που φτιάχνει αρκετά συχνά και κάθε Κασιώτισσα στην κουζίνα της, χρησιμοποιώντας όμως πια τις πένες τού εμπορίου. Το φαγητό αυτό μοιράζεται κατ' εξαίρεση σαν κοινό γεύμα στο πανηγύρι του Χριστού (λόγω νηστείας) στις 6 Αυγούστου.

Η μακρόχρονη παρουσία πολλών Κασιωτών στην Αίγυπτο, πλούτισε την κουζίνα τού νησιού με πικάντικες γεύσεις και εξωτικά φαγητά. Αυτό όμως που τελικά φαίνεται να κατασταλάζει είναι οι διάφορες έμμεσες προσμίξεις στο πιλάφι, στις σούπες κ.λπ. Πολλά αιγυπτιακά φαγητά, όπως η «μολοχία» και η «ταχινία», μαγειρεύονται ακόμη σε πολλά κασιώτικα σπίτια, κυρίως αυτά τών Κασιωτών τής Αιγύπτου ή σε συγκεκριμένα εστιατόρια τού νησιού.

Όπως σε κάθε νησιώτικη κουζίνα, έτσι κι εδώ έχουν σημαντική θέση τα φαγητά που γίνονται με θαλασσινά. Χαρακτηριστικότερο ίσως όλων ο γεμιστός σκάρος, ο σκάρος γιαχνί στην κατσαρόλα, και το «σουπιοπίλαφο», που μαγειρεύεται με μελάνι φρέσκιας σουπιάς! Ίσως ένα από τα πιο... μαύρα πιάτα στην παγκόσμια κουζίνα, αλλά και από τα πιο νόστιμα!

Αξίζει ακόμη να μνημονεύσω τις «κουλούρες», τα τραγανά διπλοφουρνιστά κουλούρια, κατάλληλα για κολατσιό, καφέ ή τσάι, και τα "λαχανοπίτια". Δεν θα μπορούσα ακόμη να μην πω, δύο λόγια έστω, για το «ροΐκιο». Το είδος εκείνο αγριόχορτου που οφείλει το όνομα του στην ομοιότητά του με το ραδίκι, που το μαζεύουν οι Κασιώτες με πολύ κόπο και το βάζουν στην «άρμη», για να μαγειρευτεί μετά από καιρό, κυρίως σαν «ροΐκιο γιαχνί». Το χόρτο αυτό έχει στενή συγγένεια με το "σταμναγκάθι" τής Κρήτης. Αλλά και μένουλες παστώνουν στη Κάσο, και τις σερβίρουν με λάδι και λεμόνι. Χαρακτηριστικά κασιώτικα τυριά είναι το αλμυροτύρι, η «ελαϊκή» και η «σιτάκα», που φτιάχνουν οι βοσκοί από γάλα αιγοπροβάτων.

Την κουζίνα του νησιού πλουτίζουν σίγουρα, με τη φαντασία αλλά και τις γνώσεις τους, εκτός από τις νοικοκυρές, και οι επαγγελματίες μάγειροι τών καραβιών και τών εστιατορίων τής Αμερικής, οι οποίοι προσφέρουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους όταν βρίσκονται στο νησί, κυρίως δε στην οργάνωση τών κοινών γευμάτων τών προσκυνητών στα πανηγύρια τών αγίων και στους γάμους, όπου πρέπει να ετοιμασθεί φαγητό, πολλές φορές για περισσότερους από χίλιους προσκυνητές ή καλεσμένους!

Όλες λοιπόν οι προσμίξεις συναντώνται μέσα στο πιάτο αυτό που περιέχει λίγο απ' όλα: νοστιμότατο κόκκινο πιλάφι, βρασμένο με το ζωμό τού κρέατος και πασπαλισμένο με κάνελλα, ντουρμάες, πατάτες τηγανητές και κρέας, πολλές φορές κομμένο σε φέτες που στο κόψιμο και το σερβίρισμα συναγωνίζεται τα καλύτερα εστιατόρια...".

Κάπως έτσι λοιπόν μπορεί να εξελιχθεί το βράδυ της Τρίτης 13 Δεκεμβρίου στην ψαροταβέρνα του "Θαλασσινού". Με τον Νεκτάριο Σταματάκη και τους άλλους Κασιώτες λυράρηδες, λαουτιέρηδες και μαντιναδόρους που θα τον πλαισιώσουν, τον Ηλία Γιακουμή, τον Αντώνη Καραγιαννάκη και τον Ηλία Τουσούνη, να αυτοσχεδιάζουν και να ξεφαντώνουν στον ρυθμό της σούστας, και όχι μόνο.

Τα παραδοδιακά κασιώτικα πιάτα που θα σερβίρονται εκείνο το βράδυ:
Τα περίφημα κασιώτικα ντολμαδάκια-μινιατούρες, που με τόση υπομονή τυλίγουν οι Κασιώτισσες νοικοκυρές, περιχυμένα με αιγοπρόβειο βούτυρο
Ροΐκιο, το ντόπιο άγριο σταμναγκάθι που φτιάχνεται γιαχνί με κρεμμύδι, φρέσκια ντομάτα και πιπέρι
Οι εκπληκτικές κασιώτικες «μακαρούνες» σερβιρισμένες με καβουρδισμένο κρεμμύδι και «σιτάκα», το τοπικό κρεμώδες τυρί, που φτιάχνουν οι βοσκοί από γάλα αιγοπροβάτων.
Το μοναδικό κασιώτικο κόκκινο πιλάφι βρασμένο με το ζωμό του κρέατος και πασπαλισμένο με κανέλλα, συνοδευόμενο με κρέας και πατάτες τηγανιτές.

Σας περιμένουμε την Τρίτη 13 Δεκεμβρίου στον "Θαλασσινό" για μια μοναδική βραδιά με τον Νεκτάριο και τους άλλους Κασιώτες λυράρηδες, λαουτιέρηδες και μαντιναδόρους που θα τον πλαισιώσουν, να ξεφαντώσουμε μαζί στον ρυθμό της σούστας, και όχι μόνο.
Απαραίτητη η κράτηση.
Ηρακλέους & Λυσικράτους 32, Τζιτζιφιές – Τηλ. Κρατήσεων : 210 9404518
Για περισσότερες πληροφορίες: Ντίνα Λουκή 697 643 8965

Το εστιατόριο "Θαλασσινός", βρίσκεται στις Τζιτζιφιές, στη γωνία των οδών Ηρακλέους & Λυσικράτους 32, και οι κρατήσεις μπορούν να γίνουν στα τηλ. 210 9404518 και 210 3001590 ή μέσω του https://www.e-table.gr/