Salentina Grecia - Kalos irtate! (Μέρος Ε΄)

Δημοσιεύθηκε : Πέμπτη, 04 Ιούλιος 2013 10:11

Τόσες ημέρες όμως ταξιδεύετε μαζί μου νοερά στην Ιταλία και δεν σας έχω πει τίποτε ακόμη για τα καύσιμα, τους δρόμους, την σήμανση και τα διόδια. Κατ' αρχάς, έστω και αν βρισκόμαστε στον "φτωχό" ιταλικό νότο, πρέπει να σας πω ότι εδώ είναι Ευρώπη! Μπορεί τα ελληνόφωνα χωριά του Salento και το περιβάλλον, γενικώς, να θυμίζουν την ελληνική επαρχία (που λέει ο λόγος), όλα τα άλλα όμως απέχουν παρασάγκας από αυτήν. Οι τιμές των καυσίμων αυξήθηκαν εκείνες τις ημέρες (Χριστούγεννα 2010) και πολύς ντόρος έγινε στα ιταλικά τηλεοπτικά κανάλια. Η τιμή της βενζίνης ανέβηκε στα 1,45 ευρώ το λίτρο, ενώ του πετρελαίου στα 1,35 ευρώ το λίτρο.

Την ίδια εποχή η τιμή της βενζίνη στην Ελλάδα κυμαινόταν στα 1,50 ευρώ και η τιμή του πετρελαίου στα 1,30 ευρώ. Ένα μόλις μήνα μετά οι τιμές αυτές σκαρφάλωσαν εδώ στα 1,60 και 1,40 ευρώ αντιστοίχως, αλλά δεν άνοιξε μύτη! Εμείς πάντως θα είμασταν τρισευτυχισμένοι στην Ελλάδα εάν ο συσχετισμός καυσίμου - μισθών βρισκόταν στα επίπεδα της Ιταλίας. Γιατί άλλο είναι να παίρνεις 700 ευρώ τον μήνα - αν τα παίρνεις κι' αυτά μ.τ. (μετά τρόϊκα) - και να φουλάρεις το ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου σου με 80 ευρώ, και άλλο είναι να παίρνεις 1.300 ευρώ τον μήνα και να φουλάρεις το ρεζερβουάρ σου με 70 ευρώ. Και αναφέρομαι βεβαίως στον βασικό μισθό γιατί αν πάμε παραπάνω τότε η πλάστιγγα θα γύρει ακόμη περισσότερο εις βάρος μας. Έκανα αυτόν τον αναγκαίο παραλληλισμό για να φανεί η ανοησία κάποιων Ελλήνων βολευτών και τηλεοπτικών μαϊντανών - παραθυρολάγνων παπαγαλακίων, οι οποίοι επιμένουν να λένε, χωρίς ίχνος ντροπής, ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες οι τιμές των καυσίμων είναι ίδιες, αν όχι υψηλότερες, από τις δικές μας.

Η ποιότητα της οδικής σήμανσης στην Ιταλία είναι γνωστή (για την δική μας οδική σήμανση, καλύτερα να μη μιλήσω). Ακόμη και ένας καθυστερημένος διανοητικά οδηγός θα βρει τον δρόμο του, ταξιδεύοντας στις ιταλικές αουτοστράντες, αλλά και στους παράπλευρους δρόμους όπου δεν υπάρχουν διόδια. Και λέγοντας "παράπλευρους" δρόμους, μην φαντασθείτε βεβαίως ότι εννοώ δρόμους όπως η δική μας... "εθνική οδός" - καρόδρομος - καρμανιόλα Κορίνθου Πατρών, όπου οι έλληνες οδηγοί καταβάλλουν διόδια για να παίξουν ρώσσικη ρουλέττα την ζωή τους. Μιλάω για δρόμους οι οποίοι διαθέτουν δυόμισυ λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση (η μισή είναι λωρίδα έκτακτης ανάγκης) και προστατευτική μπάρα στη μέση. Για το οδόστρωμα καλύτερα να μη μιλήσω, γιατί οι διαφορές είναι χαοτικές και ντρέπομαι...

Εκεί που τα πράγματα δυσκολεύουν, όσον αφορά την οδική σήμανση, στον ιταλικό κυρίως νότο, είναι μέσα στα χωριά και τις πόλεις. Εκεί θέλει προσοχή, γιατί μπορεί κανείς να γυρνά επί ώρες, ψάχνοντας την πινακίδα για το τάδε χωριό, και να βρίσκεται στο τέλος στο ίδιο σημείο! Αυτός είναι, κυρίως, ο λόγος για τον οποίον στην Ιταλία πολλοί προτιμούν τις αουτοστράντες, συν το γεγονός ότι αν κάποιος βιάζεται θα καθυστερήσει σαφώς περισσότερο επιλέγοντας ένα παράπλευρο δρόμο και διασχίζοντας, αναγκαστικώς, κάθε πόλη ή χωριό που θα συναντήσει στον δρόμο του. Αυτό που θα απολαύσει, αν επιλέξει ένα παράπλευρο δρόμο, είναι η γραφική διαδρομή.

Αυτό που πρέπει να προσέξει ιδιαιτέρως ο οδηγός ενός camper, είναι να μην εγκλωβιστεί στα στενά δρομάκια μερικών χωριών ή κωμοπόλεων, όπου ο μεγάλος όγκος του οχήματός του μπορεί να δημιουργήσει κυκλοφοριακή συμφόρηση και αμηχανία! Καλό είναι λοιπόν, προτού συμβεί κάτι τέτοιο, να παρκάρει το camper στην είσοδο του χωριού ή της κωμόπολης και να συνεχίσει με τα πόδια. Δεν μιλάμε άλλωστε για μεγαλουπόλεις όπου οι αποστάσεις είναι μεγάλες. Η λύση του μοτοποδήλατου, ή ακόμη και του ποδήλατου, θα ήταν στην περίπτωση αυτή μια καλή λύση.

Όσο για τα διόδια; Εδώ πέφτει πολύ κλάμα! Σκεφτόμασταν κάποτε, θυμάμαι, όταν επρόκειτο να ταξιδεύσουμε στην Ιταλία, τα υπέρογκα ποσά που έπρεπε να καταβάλλουμε στους σταθμούς των διοδίων. Αναγνωρίζαμε, βεβαίως, ότι θα ταξιδεύαμε σε δρόμους - αεροδρόμια αλλά, παρ' όλα αυτά, τα τέλη των διοδίων δεν ήταν καθόλου ευκαταφρόνητα χρηματικά ποσά, τα οποία έπρεπε μάλιστα να συνυπολογίσουμε στα γενικά έξοδα του ταξιδιού μας. Ξέρετε τι ισχύει σήμερα; Τα τέλη των διοδίων στην Ελλάδα, αλλά και οι σταθμοί όπου τα εισπράττουν, αυξήθηκαν τόσο πολύ, ώστε τα χρήματα που πρέπει να καταβάλλουμε για να "τροχοδρομήσουμε" στις ιταλικές πίστες μας φαίνονται αμελητέα!

Ένα, πρόσφατο σχετικώς, παράδειγμα. Για να ταξιδεύσει κανείς με ένα camper από την Βενετία στην Γένοβα (450 περ. χιλιόμετρα) θα πληρώσει 22 ευρώ για διόδια, χωρίς μάλιστα να πρέπει να σταματάει κάθε είκοσι χιλιόμετρα και να ψάχνει για ψιλά. Παίρνει απλώς ένα χαρτάκι στην είσοδο και πληρώνει, το ποσό που αντιστοιχεί στην απόσταση που διήνυσε, στην έξοδο, χωρίς να του παίρνουν μέτρα στο... ύψος. Για να ταξιδεύσει κανείς, με ένα ίδιο αυτοκίνητο, από την Αθήνα στην Θεσσαλονίκη θα πληρώσει 45 ευρώ και θα σταματήσει ένδεκα φορές! Και μιλάμε για ανάλογη χιλομετρική απόσταση, αλλά με τμήματα που δεν θυμίζουν καν αυτοκινητόδρομο, χωρίς ασφαλείς χώρους στάθμευσης, χωρίς τουαλέτες, χωρίς παράδρομους, χωρίς τρόπο διαφυγής! Για δρόμους που τους έχουμε χιλιοπληρώσει τα τελευταία πενήντα χρόνια (χωρίς να υπολογίσουμε τις υπερτιμολογήσεις στα κόστη των έργων) και οι οποίοι έχουν τον ατελείωτο! Και μου λέτε μετά γιατί σηκώνω τις μπάρες; Καλά θα κάνετε να τις σηκώνετε κι' εσείς!

Και αφού τα είπα κι' αυτά και μου έφυγε ένα βάρος, ας επιστρέψουμε στο ταξίδι μας. Μόλις ολοκληρώσαμε την περιπλάνησή μας στα ελληνόφωνα χωριά του Salento, αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε την παραθαλάσσια διαδρομή που ξεκινάει απ' το Otranto, περνάει απ' την Santa Maria di Leuca, την Gallipoli και καταλήγει στο Taranto. Ήταν οι πόλεις που μας είχαν, κυρίως, συστήσει να επισκεφτούμε αλλά στην πορεία προστέθηκαν η Matera, το σπήλαιο της Castellana, και οι κωμοπόλεις Alberobello και Ostuni. Αιτία οι πληροφορίες που μας έδωσε τηλεφωνικώς ο Χρήστος, ο οποίος τόνιζε συνεχώς πως δεν πρέπει να επιστρέψουμε στην Ελλάδα αν δεν περάσουμε τουλάχιστον απ' τη Matera και το Alberobello και δεν δούμε το Castellana grotte (σπήλαιο). Και δεν είχε άδικο...

Φθάνοντας στο Otranto, αφήσαμε το camper σε ένα πολύ βολικό ανοικτό parking ανάμεσα στο λιμάνι και το κάστρο. Επτά ευρώ το 24ωρο έλεγε μια πινακίδα, αλλά κανείς δεν ήταν εκεί για να πληρωθεί. Ούτε όταν πήγαμε, ούτε όταν φύγαμε. Το καλοκαίρι, που η κίνηση των επισκεπτών θα είναι μεγάλη, τα πράγματα θα είναι σίγουρα πολύ διαφορετικά, σκέφτηκα. Φορτώθηκα τις κάμερες και το τρίποδο στον ώμο και ανηφορίσαμε προς το Castello Aragonese. Θα μπορούσε κανείς να παραμείνει με τις ώρες στα τείχη του και να αγναντεύει την μαρίνα, το λιμάνι και τον βαθύ όρμο με την αμμουδερή παραλία στην βορεινή πλευρά του.

Όμορφη πόλη το Otranto, από αυτές που οι Ιταλοί ξέρουν καλά πώς να προβάλλουν διατηρώντας την πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά των πόλεων και αξιοποιώντας τα κάστρα και τα παλιά αρχοντικά τους. Ο περίπατος στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης, που περικλείεται από τα τείχη του κάστρου, είναι μια ξεχωριστή εμπειρία. Δεκάδες μαγαζιά, που πουλάνε αναμνηστικά, καφετέριες και εστιατόρια, προσφέρουν στον επισκέπτη πολλούς εναλλακτικούς τρόπους διασκέδασης, ενώ οι πολλές ελεύθερες ράμπες καθέλκυσης σκαφών με έκαναν να μελαγχολήσω στη σκέψη ότι στην Ελλάδα μας, μια κατ' εξοχήν θαλασσινή χώρα με χιλιάδες μίλια ακτογραμμής, οι ελάχιστες υπάρχουσες ράμπες είναι κλειστές, με μπάρες και αλυσσίδες, από κάποιους επιτήδειους, οι οποίοι αδιαφορούν προκλητικά για τις επιταγές του Συντάγματος και των νόμων, συνηγορούντων βεβαίως των κατά καιρούς κυβερνώντων, οι οποίοι περί άλλων τυρβάζουν...

Το Otranto αποτελούσε από τα χρόνια της Βυζαντινής κυριαρχίας τον πρώτο σταθμό αποβίβασης των ναυτικών που περνούσαν από την Ελλάδα στην Ιταλία, καθώς η απόσταση που το χωρίζει από τις ελληνικές ακτές και τις ακτές της Αλβανίας είναι μικρή. Η πόλη είναι κτισμένη εκεί όπου άλλοτε βρισκόταν η αρχαία Hydrus (Υδρούσα) που είχε ελληνικές ρίζες. Η πόλη παρέμεινε υπό Βυζαντινή κυριαρχία μέχρι το 1068 που παρεδόθη στον Νορμανδό Robert Guiscard. To 1480 ο τουρκικός στόλος επετέθη αιφνιδιαστικά στο Otranto και κατέλαβε την πόλη μαζί με το κάστρο της. Ο Πάππας ζήτησε τότε να οργανωθεί μια σταυροφορία και τα στρατεύματα που συγκεντρώθηκαν ανακατέλαβαν την πόλη ένα χρόνο αργότερα. Το 1537 ο φημισμένος Τούρκος πειρατής και ναύαρχος Barbarossa κατέλαβε το Otranto και το φρούριό του, αλλά οι Τούρκοι απωθήθηκαν τελικώς από την πόλη και την υπόλοιπη περιοχή της Απουλίας. Το 1804 εγκαταστάθηκε στο Otranto Γαλλική φρουρά με σκοπό να παρακολουθεί τις κινήσεις του Αγγλικού στόλου.

Αφήσαμε πίσω μας το Otranto και ακολουθήσαμε τον παραλιακό δρόμο με κατεύθυνση προς την Santa Maria di Leuca. Ο νοτιάς συνέχιζε, εν τω μεταξύ, να πολιορκεί τις ακτές, με τα κύματα να σκάνε πολλές φορές στα βράχια και να πέφτουν στην άσφαλτο! Θα μπορούσαμε να επιλέξουμε τον κύριο παράπλευρο δρόμο και, μαζί με την ανείπωτη μοναξιά των παραλιακών οικισμών και το σπρέϊ της θάλασσας, να γλυτώσουμε και κάποια χιλιόμετρα, όμως η ιδέα να ακολουθήσουμε την ακτογραμμή και να δούμε μέρη που δεν θα έχουμε ίσως την ευκαιρία να ξαναδούμε, ήταν αυτή που τελικώς υπερίσχυσε. Αυτή η επιλογή μάς έβαλε βεβαίως κάποια στιγμή και σε "μπελάδες" αφού, λόγω της φτωχής σήμανσης, αναγκαζόμασταν να επιστρέφουμε πολλές φορές στο σημείο από όπου είχαμε ξεκινήσει, ψάχνοντας απεγνωσμένα έναν περαστικό για να ζητήσουμε την βοήθειά του!

Θα μου πουν τώρα κάποιοι, γιατί δεν παίρνεις βρε χριστιανέ ένα g.p.s.; Θα τους απαντήσω λοιπόν ότι είμαι παραδοσιακός ταξιδευτής. Τόσο στην ξηρά, όσο και στην θάλασσα. Τον χάρτη δεν τον αλλάζω με τίποτε! Μ' αρέσει βρε αδελφέ εγώ να οδηγώ και να έχω δίπλα την καπετάνισσα να κοιτάζει τον χάρτη και να μου δίνει οδηγίες. Με στέλνει και λάθος, καμμιά φορά, τσακωνόμαστε, ανάβουν και λίγο τα αίματα και το ταξίδι αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον. Έχει πιο πολύ γούστο έτσι...

Φθάσαμε, με τα πολλά, στην περιοχή της Santa Maria di Leuca και ακολουθήσαμε τον ανηφορικό δρόμο που οδηγεί προς τον εντυπωσιακό ομώνυμο φάρο. Τον είχα θαυμάσει παλαιότερα, από μακριά, παραπλέοντας με σκάφος την ακτή, αλλά τώρα μου δινόταν η ευκαιρία να σταθώ δίπλα του και να τον θαυμάσω κι' από κοντά. Με ύψος 47 μέτρα και απέχοντας 102 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, ο φάρος της Santa Maria di Leuca είναι από τους πιο σημαντικούς στην Ιταλία.

Δίπλα του ορθώνεται ο ναός "De Finibus Terrae" (τέλος της γης) που κτίστηκε σε ανάμνηση της διέλευσης του Αγίου Πέτρου από αυτή την περιοχή. Κατά την συνήθη τακτική του χριστιανικού κλήρου, ο "De Finibus Terrae" κτίστηκε πάνω στα ερείπια ενός άλλου αρχαίου Ρωμαϊκού ναού που ήταν αφιερωμένος στην θεά Αθηνά. Το κτίσμα έχει ενισχυμένη δομή και κατά την διάρκεια της ύπαρξής του άντεξε σε αρκετές επιθέσεις τούρκων πειρατών. Ο ναός συνδέεται με το λιμάνι της S. Maria di Leuca με 184 σκαλοπάτια. Στον ίδιο χώρο οικοδομήθηκε το 1939 μια στήλη Κορινθιακού ρυθμού για να εορτασθεί η κατασκευή του υδραγωγείου της Απουλίας.

Η πόλη της Santa Maria di Leuca και η ομώνυμη μαρίνα της, βρίσκονται σε στρατηγικό σημείο. Εκεί ακριβώς που συναντώνται τα νερά του Ιονίου με τα νερά της Αδριατικής. Το όνομα της πόλης οφείλεται στους αρχαίους έλληνες ναυτικούς οι οποίοι, φθάνοντας εδώ και αντικρύζοντας την ακτή, που ήταν λουσμένη στο φως του ήλιου, την ονόμασαν "λευκό" (leuca). Το πρώτο συνθετικό του ονόματος (Santa Maria) οφείλεται στον Άγιο Πέτρο, ο οποίος αποβιβάστηκε εδώ, ερχόμενος απ' την Παλαιστίνη, και αφιέρωσε το μέρος στην Παναγία. Στην ευρύτερη περιοχή της S. Maria di Leuca υπάρχουν και αρκετές σπηλιές, οι οποίες παρουσιάζουν ιστορικό και φυσιογνωστικό ενδιαφέρον.

Πολύχρωμα και εντυπωσιακά αρχοντικά του 19ου αιώνα καλύπτουν τα υψώματα γύρω απ' την πόλη και φθάνουν μέχρι την θάλασσα, ενώ πολλά είναι επίσης τα παραθαλάσσια εστιατόρια που προσφέρουν θαλασσινό κυρίως μενού. Την εποχή που περάσαμε πάντως εμείς από κει, βασίλευε "άκρα του τάφου σιωπή" σ' ολόκληρη την πόλη, με εξαίρεση μερικούς "τρελλούς" Ιταλούς που κολυμπούσαν σε κάποια απόσταση από την ακτή, αναζητώντας το μεγαλύτερο κύμα για να σερφάρουν πάνω σ' αυτό με την σανίδα τους! Με δεδομένη λοιπόν την χειμερία νάρκη της πόλης, δεν είχαμε κανένα απολύτως πρόβλημα να παρκάρουμε πάνω στον παραλιακό δρόμο και να διανυκτερεύσουμε εκεί, με το νανούρισμα από τους ήχους των κυμάτων που ξεσπούσαν τον θυμό τους πάνω στα βράχια. Κάτι που θα είναι, φαντάζομαι, αδύνατον να το κάνει κανείς αν περάσει από κει το καλοκαίρι.

Η Gallipoli (Καλλίπολη), όπου φθάσαμε το άλλο πρωί, έκλεψε την καρδιά μας! Κάναμε όμως το λάθος, στην αρχή, να μπούμε μέσα στην καστροπολιτεία, αναζητώντας ένα χώρο για να παρκάρουμε το "θηρίο". Η προσπάθειά μας απέβη άκαρπη, αφ' ενός μεν γιατί το πρόβλημα της έλλειψης ελεύθερων χώρων στάθμευσης ήταν κι' εκεί μεγάλο, αφ' ετέρου γιατί, ακόμη και όταν έφευγε κάποιο αυτοκίνητο, δεν μπορούσε να βολευτεί στη θέση του το επτάμετρο camper μας. Βγήκαμε λοιπόν από το κάστρο και τότε προσέξαμε ότι υπήρχε ένα αχανές, ελεύθερο και δωρεάν πάρκινγκ στο λιμάνι, εκεί που δένουν τα ψαροκάϊκα! Προτού πάρουμε τους δρόμους με τα πόδια, για να γνωρίσουμε την πόλη, έκανα μια σύντομη εξερεύνηση της περιοχής και σε απόσταση λίγων μόνο μέτρων, απ' το σημείο όπου είχαμε παρκάρει, βρήκα μια βρύση με τρεχούμενο νερό! Τι άλλο να ζητήσει κανείς! Χρειαζόταν μόνο, για την μεταφορά του, ένα δοχείο. Κάτι που είχα, ευτυχώς, προβλέψει...

Η καστροπολιτεία της Καλλίπολης είναι το κάτι άλλο! Γυροφέρναμε όλη την ημέρα στα στενά σοκάκια της, μπαίναμε στις εκκλησίες, χαζεύαμε τα μαγαζιά. Μια μικρή, ζωντανή πολιτεία, μέσα στο κάστρο, και άλλη μια έξω από αυτό. Κάποια στιγμή, προγραμματίζοντας το γεύμα μας, αγοράσαμε μια φρατζόλα από εκείνο το εκπληκτικό ιταλικό ψωμί, mini πατάτες, από αυτές που το μέγεθός τους δεν ξεπερνάει τα τέσσερα εκατοστά, μια σαλάτα - περιέργως δεν βρήκαμε πουθενά λάχανο όσες μέρες μείναμε στην Ιταλία - και δύο κιλά μύδια από την υπαίθρια ψαραγορά. Η καπετάνισσα είχε κάποιες ιδέες στο μυαλό της, τις οποίες υλοποίησε λίγο αργότερα, ενώ ο ήλιος έκανε δειλά την εμφάνισή του μετά από απουσία αρκετών ημερών.

Τέτοια "κακοπέραση" είχαμε χρόνια να ζήσουμε! Ήταν παραμονές Χριστουγέννων και κοιμόμασταν στο camper χωρίς θέρμανση! Τριγυρίζαμε όλη την ημέρα και γεμίζαμε το μυαλό και την ψυχή μας με εικόνες και εμπειρίες, ενώ στα ενδιάμεσα, γεμίζαμε τα στομάχια μας με ένα σωρό λιχουδιές. Σκεφτήκαμε, πολλές φορές, πόσο τυχεροί είμαστε που μπορούμε να περνάμε τόσο καλά με τόσο λίγα, και αναρωτηθήκαμε πόσα ακόμη θα είχαμε κερδίσει αν είχαμε καταφέρει να αποκτήσουμε ένα τέτοιο αυτοκίνητο μερικά χρόνια νωρίτερα. Εκείνο το βράδυ βγήκαμε και πάλι για μια βόλτα στην φωταγωγημένη καστροπολιτεία και κάποια στιγμή είπαμε να τρυπώσουμε σε μια εκκλησία. Οι πιστοί άρχισαν σιγά σιγά να συγκεντρώνονται. Καθίσαμε σε ένα στασίδι κοντά στην είσοδο, ώστε να μπορέσουμε να φύγουμε αν η λειτουργία καθυστερούσε.

Ενώ θαυμάζαμε τον διάκοσμο της εκκλησίας, με τα αγαλματίδια και τις εικόνες που διακοσμούν κάθε Καθολικό ναό, είδα κάποιον να μοιράζει μερικά χαρτιά. Σκέφτηκα ότι δεν θα ήταν οπωσδήποτε στα... ελληνικά, ζήτησα όμως να μου δώσουν ένα. Ψαλμωδίες γραμμένες στα λατινικά ήταν ή, με άλλα λόγια, "double chinese to me"! Το κράτησα όμως στο χέρι μου, από ντροπή, μέχρι που βγήκε ο παππάς ντυμένος στα λευκά, και άρχισε η θεία λειτουργία. Και τότε κατάλαβα το νόημα που είχε η διανομή εκείνου του χαρτιού. Έψαλλε ο παππάς, συμπλήρωναν ψάλλοντας και οι πιστοί, εν χορώ, διαβάζοντας το κείμενο που ήταν τυπωμένο στα χαρτιά που τους είχαν μοιράσει! Να σας πω την συνέχεια; Άρχισα να ψάλλω κι' εγώ, καθώς στα λατινικά ό,τι βλέπεις διαβάζεις, και πολύ το χάρηκα!

Ούτε κατάλαβα πώς πέρασε η ώρα, μέχρι την στιγμή που ο παππάς απεσύρθη για λίγο στο ιερό και επέστρεψε κρατώντας στην αγκαλιά του μια... κούκλα! Χαρά οι πιστοί, τον ακολούθησαν ψάλλοντας έξω απ' την εκκλησία, κρατώντας κεριά και λαμπάδες και, αφού έκαναν περπατώντας τον γύρο μερικών τετραγώνων, μπήκαν σε μια άλλη εκκλησία για την συνέχεια. Καθώς όμως μείναμε στην ουρά της ανθρώπινης αλυσσίδας, δεν καταφέραμε να τρυπώσουμε κι' εμείς εκεί. Αναγκαστήκαμε λοιπόν να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής για το camper μας, καθώς η βροχή έκανε και πάλι την εμφάνισή της. Ευτυχώς, είχαμε δει τα μαύρα σύννεφα που συγκεντρώνονταν στον ουρανό, και προβλέψαμε να πάρουμε μαζί μας μια ομπρέλλα. Και μετά; Βεγγαλικά στον ουρανό, ένα ζεστό μπάνιο, δείπνο υπό το φως των κεριών, χουχούλιασμα κάτω απ' τις κουβέρτες και όνειρα για την επόμενη μέρα. Ένα είναι βέβαιο. Η φτώχεια θέλει καλοπέραση...