Rib and Sea

Κείμενο - Φωτογραφίες - Βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Τα σχέδιά μας για μια επίσκεψη στην Κίμωλο υπήρχαν, απλώς επιταχύναμε το ταξίδι λόγω της προγραμματισμένης Αποστολής του "Ναυτίλου" στο νησί με γιατρούς και εξοπλισμό για το Ιατρείο και τα σχολεία. Επιβιβαστήκαμε λοιπόν στο "ΑΡΤΕΜΙΣ", της "HELLENIC SEAWAYS", που φεύγει από το Λαύριο για τα νησιά της "άγονης" γραμμής των Δυτικών Κυκλάδων, και δεν θα κουράζομαι να επαναλαμβάνω πόσο είμαστε υποχρεωμένοι στις ακτοπλοϊκές εταιρείες που συνδράμουν με παροχή δωρεάν εισιτηρίων αυτές τις εξορμήσεις μας στα μικρά, κυρίως, και ξεχασμένα νησιά του Αιγαίου.

Φύγαμε στις 5 το απόγευμα της Δευτέρας απ' το Λαύριο και με ενδιάμεσους σταθμούς στην Κορρησία της Τζιας και τον Μέριχα της Κύθνου, φθάσαμε βράδυ στην Ερμούπολη. Ο καπτα Στέλιος Περιστεράκης, φιλόξενος όπως πάντα, επέμενε να μας παραχωρήσει μια καμπίνα για την διανυκτέρευσή μας, μολονότι του είπα ότι δεν θα είχαμε κανένα πρόβλημα αν περνούσαμε τη νύχτα στο αυτοκινούμενο που ήταν, ούτως ή άλλως, παρκαρισμένο στο γκαράζ του πλοίου. Αυτός, όμως, ήταν ανένδοτος.

Την επομένη στις 7, βράδυ σχεδόν, καθώς η ώρα δεν είχε ακόμη αλλάξει, λύσαμε κάβους και βγήκαμε στο αφρισμένο πέλαγος. Η θυμωμένη τραμουντάνα μας συνόδευσε σε όλο το ταξίδι μέχρι την Ψάθη της Κιμώλου, όπου φθάσαμε μετά από επτά περίπου ώρες, αφού "πιάσαμε" πρώτα στα λιμάνια της Παροικιάς, στο Λιβάδι της Σερίφου και στις Καμάρες της Σίφνου. Γνωστός για την απόλυτη εξοικείωσή του με τις ιδιαιτερότητες του πλοίου, ο καπτα Στέλιος, αλλά και τη μεγάλη γνώση των "μονοπατιών" της θαλάσσιας αυτής περιοχής που διαθέτει, άλλαξε πορείες, έφερε τα κύματα της οκτάρας τραμουντάνας στην πρύμνη και πιλοτάρησε το πλοίο, σε όλη τη ρότα του μέχρι την Κίμωλο, με τέτοιο τρόπο ώστε οι επιβάτες να μη χρειαστούν σακκούλα...

Στο λιμάνι της Ψάθης μας περίμενε ο αντιδήμαρχος της Κιμώλου Τάκης Σάρδης και ο ηλεκτρολόγος Γιώργος Βεντούρης. Γιατί; Μα για να μας συνδέσουν με την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και να μας επιδείξουν το σημείο όπου θα μπορούσαμε να παρκάρουμε το αυτοκινούμενο. Εκπληκτική, ομολογουμένως, υποδοχή η οποία, σε συνδυασμό με το απροσποίητο χαμόγελο και την έμφυτη ευγένεια όλων των κατοίκων της Κιμώλου, ήταν το ιδανικότερο καλωσόρισμα που μας έφτιαξε την ημέρα.

Ήταν Τρίτη απόγευμα και τα σκάφη των μελών του "Ναυτίλου" θα έφταναν, σύμφωνα με το πρόγραμμα, στην Κίμωλο το απόγευμα της Πέμπτης. Έκανα μερικά τηλέφωνα αλλά οι φίλοι του "Ναυτίλου" δεν απαντούσαν. Τελικώς απάντησε ο Κώστας Λαζόπουλος ο οποίος, προς μεγάλη μου έκπληξη, με ενημέρωσε ότι το Δ.Σ. είχε αποφασίσει να αναβάλει την  Αποστολή λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών! 

Επέστρεψα στο αυτοκινούμενο και συνδέθηκα με το internet. Τα sites που ασχολούνται με την πρόβλεψη του καιρού μιλούσαν για πεντάρη βοριά, την Πέμπτη και την Παρασκευή, και σημαντική βελτίωση την Κυριακή, ημέρα επιστροφής των σκαφών στο Λαύριο, με ανέμους που δεν θα ξεπερνούσαν τα 3 μπωφόρ! Τελικώς ο καιρός της Κυριακής (30 Οκτωβρίου) ήταν ανοιξιάτικος, με μια θάλασσα που ήταν να την πιεις στο ποτήρι και όλες τις ψαρόβαρκες της Κιμώλου να έχουν βγει στο πέλαγος για ψάρεμα! Δεν θέλω πάντως να σχολιάσω κάτι περισσότερο αυτή τη στιγμή. Ό,τι ήταν να πω το είπα στην καπετάνισσα γιατί αν δεν μοιραζόμουν με κάποιον αυτά που σκεπτόμουν, θα έσκαγα...

Το Innova είχε και πάλι τον πρώτο λόγο. Αρχίσαμε να περιπλανιόμαστε στο νησί, χωρίς συγκεκριμένο πρόγραμμα. Ο ισχυρός βοριάς είχε καθαρίσει την ατμόσφαιρα και ο ήλιος έλαμπε λούζοντας τα πάντα με ένα υπέροχο φως. Ό,τι καλύτερο για φωτογράφιση και βιντεοσκόπηση. Βιαζόμουν μάλιστα εκείνη την πρώτη ημέρα να καλύψω όσα περισσότερα μέρη του νησιού μπορούσα, μια και ο χειμώνας δεν έχει μπέσα και θα μπορούσε μια βροχή να μας κλείσει στο αυτοκινούμενο.

Η Ψάθη είναι η κύρια πύλη εισόδου, αν φθάσει κανείς στην Κίμωλο δια θαλάσσης. Και πώς αλλοιώς να φθάσει δηλαδή κανείς ως εδώ; Υπάρχει βέβαια το αλιευτικό καταφύγιο στον Άγιο Μηνά, αλλά οι οικισμοί του νησιού απέχουν από δω και πρέπει να διαθέτεις, τουλάχιστον, ένα δίτροχο για να τους προσεγγίσεις. Μόνο το πρατήριο καυσίμων είναι σχετικώς κοντά. Αφού τράβηξα τα πρώτα πλάνα στην Ψάθη και τη νέα μαρίνα, ανηφορίσαμε προς το Χωριό. Χώρα τους αποκαλούν στα άλλα νησιά των Κυκλάδων αυτούς τους οικισμούς. Στην Κίμωλο όμως επιμένουν να αποκαλούν τον κεντρικό οικισμό του νησιού Χωριό. Γιατί να τους χαλάσω το χατήρι;

Περάσαμε απ' τον φούρνο και πήραμε δυο λαδένιες. Είναι η "πίτσα των φτωχών", που την πρωτοφάγαμε στα Πολλώνια της Μήλου το 2008, με μοναδικα υλικά λάδι, κρεμμύδι και ντομάτα. Τα δρομάκια του Χωριού είναι δαιδαλώδη, χωρίς συγκεκριμένο πολεοδομικό σχέδιο, με σπίτια βαμμένα στο λευκό της κιμωλίας, αυλές με μπουκαμβίλιες και λουλούδια και φόντο το βαθύ γαλάζιο του ουρανού.

Τα μαξιλαράκια στα πεζούλια δεν έχουν μαζευτεί ακόμη από τα μπαράκια, που είναι όμως κλειστά στα τέλη Οκτωβρίου. Οι παλιοί εγκαταλελειμμένοι ανεμόμυλοι δεσπόζουν στο ύψωμα, από όπου η θέα του Χωριού, της Ψάθης, της Πολυαίγου και της Μήλου είναι εκπληκτική. Καλντερίμια, γραφικά ξωκκλήσια και στο κέντρο η καστροπολιτεία με τα ερείπια να έχουν θαρρείς φωνή και να διηγούνται ιστορίες ημερών που πέρασαν, με τις οικογένειες να συγκεντρώνονται γύρω απ' τον ξυλόφουρνο για το Κυριακάτικο ψητό με τις πατάτες.

Πάνω στον κεντρικό δρόμο το κατ' ευφημισμόν "Πολυδύναμο" Ιατρείο του νησιού, που δεν έχει όμως ούτε ένα γιατρό ειδικότητας! Ένας μόνο αγροτικός γιατρός με την υγεία των κατοίκων να επαφίεται στον πατριωτισμό των μελών μη κερδοσκοπικών σωματείων, που επισκέπτονται κατά καιρούς τα νησιά, με γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι συνοδεύουν αυτές τις Αποστολές αγάπης και προσφέρουν δωρεάν ιατρικές υπηρεσίες στους κατοίκους, φάρμακα και εξοπλισμό για τα Ιατρεία.

Μοναδική παραφωνία στο Χωριό ο πυλώνας του Ο.Τ.Ε., που ορθώνεται δίπλα στο κτίριο των ΕΛ.ΤΑ. και δηλητηριάζει με τη βλαβερή ακτινοβολία του τους κατοίκους του οικισμού. Μικρό το κόστος, βλέπεις, για τις εταιρείες επικοινωνίας αν οι κεραίες τοποθετηθούν δίπλα στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και δεν καταβληθούν έξοδα μεταφοράς τους στην κορυφή του πλησιέστερου λόφου ή βουνού. Αν το κόστος αυτό είναι δυσανάλογα χαμηλό με το υψηλό κόστος που έχει η ακτινοβολία στην υγεία των κατοίκων, ουδείς φαίνεται να ενδιαφέρεται. Όταν το συζήτησα με τον δήμαρχο της Κιμώλου, Κωνσταντίνο Βεντούρη, αυτός συμφώνησε και μου ζήτησε να στείλω μια σχετική επιστολή στον Δήμο για να συζητηθεί το θέμα σε κάποια από τα επόμενα δημοτικά συμβούλια. 

Καθώς βράδιασε, θελήσαμε να παρακολουθήσουμε για λίγο τις ειδήσεις-παραπληροφόρηση στην τηλεόραση, αλλά στην Ψάθη δεν υπήρχε ψηφιακό σήμα. Και να είναι το μόνο σημείο, το μόνο νησί στο Αιγαίο η Κίμωλος που στερείται ψηφιακού τηλεοπτικού σήματος; Ήθελα να ήξερα τι σκατά συμβόλαιο υπέγραψε η digea και πώς πήρε τον διαγωνισμό! Άρχισε λοιπόν μια μικρή οδύσσεια στους δρόμους του νησιού κυνηγώντας το ψηφιακό σήμα που μας είπαν ότι έρχεται από τα γειτονικά νησιά της Μήλου, της Πάρου και της Σίφνου!

Και πού δεν πήγαμε με το θεόρατο όχημα για να δούμε λίγη τηλεόραση. Πουθενά σήμα digea! Το εντοπίσαμε, τελικώς, δίπλα στο ξωκκλήσι του Αγ. Γεωργίου, στο αδιέξοδο ενός χωματόδρομου μετά το Καλαμίτσι. Απέναντι τα Πολλώνια της Μήλου από όπου, προφανώς, ερχόταν το σήμα. Το γελοίο της υπόθεσης είναι ότι το σήμα έφθανε στον αποκωδικοποιητή μόνο όταν το αυτοκινούμενο ήταν στραμμένο προς το ξωκκλήσι του Αγ. Γεωργίου. Όταν το έστρεψα προς την άλλη πλευρά, ώστε να είμαστε έτοιμοι το βράδυ να φύγουμε και να μην αναγκαστώ να κάνω επικίνδυνους ελιγμούς, το σήμα χανόταν! Είναι για να τρελαίνεται κανείς...

Οι παραθαλάσσιοι αλιευτικοί οικισμοί στη Γούπα και στον Καρρά, έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Θα μπορούσα να κάθομαι εκεί και να ρεμβάζω με τις ώρες τις ψαρόβαρκες που πηγαινοέρχονται, τα λαξευμένα στους βράχους "parking" σκαφών, τα οποία στην Κίμωλο, αλλά και στη γειτονική Μήλο, οι ντόπιοι αποκαλούν σύρματα, καθώς οι ψαρόβαρκες σύρονται από τη θάλασσα στη στεριά, για να ξεχειμωνιάσουν στα υπόσκαφα "parking" ή να προφυλαχθούν από τον καιρό, με συρματόσχοινα. Είχα την ευκαιρία να μιλήσω με τον κ. Γιάννη Βίλλα, ένα Κιμωλιάτη που κατοικεί στο Χωριό αλλά κατεβαίνει στη Γούπα όπου έχει τη βάρκα του : https://www.youtube.com/watch?v=uIRt31b2jUk

Ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο, στη νοτιοδυτική πλευρά της Κιμώλου, συναντήσαμε μερικές από τις καλύτερες παραλίες του νησιού. Αλυκή, Μπονάτσα, Καλαμίτσι, Δέκας, Ελληνικά, Μαυροσπηλιά. Η ανατολική πλευρά μπορεί, γενικώς, να στερείται παραλιών, διαθέτει όμως την παραλία με την καλύτερη αμμουδιά που βρίσκεται στα Πράσσα, ανάμεσα στα θερμά ιαματικά λουτρά και το λατομείο της κιμωλίας. Το ελεύθερο camping επιτρέπεται σε ορισμένες παραλίες της Κιμώλου και είναι ελεγχόμενο, σύμφωνα με όσα μου είπε ο δήμαρχος : http://www.ribandsea.com/face/2603-kon-nos-ventoyris-enas-dimarxos-stin-kimolo-xoris-yperopsia-kserolismo-kai-aftarxikotita

Κοντά στα σύρματα του Αγ. Νικολάου τέσσερις ηλικιωμένοι Κιμωλιάτες τρώνε λαδένια σε μια ανάπαυλα της εργασίας τους στο κτίσιμο μιας ξερολιθιάς. Μας καλούν κοντά τους και μας κερνούν. Είναι χαρούμενοι άνθρωποι, ομιλητικοί, φιλόξενοι. Πιάνω κουβέντα μαζί τους και βρίσκω την ευκαιρία να πείσω έναν από αυτούς, τον Κώστα Τρέσσο, να μου μιλήσει για την τέχνη του κτισίματος με πέτρα. Μια τέχνη που χάνεται, καθώς οι νέοι δεν ασχολούνται πια μ' αυτήν.  

Το πιο δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο, που φρόντισε η Φύση να χαρίσει στην Κίμωλο, ακούει στο όνομα Σκιάδι. Πρόκειται για ένα τεράστιο πέτρινο "μανιτάρι" που δεσπόζει στη μέση ενός ανεμορδαμένου οροπέδιου στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού. Αιτία της δημιουργίας του είναι ο άνεμος και η διαφορετική σκληρότητα των πετρωμάτων που το αποτελούν: Η βάση του αποτελείται από μαλακό, σχετικώς, υλικό, ενώ η κορυφή του από σκληρότερο. Καθώς ο άνεμος παρασύρει κόκκους σκόνης, ξύνει συνεχώς τον βράχο, δίνοντάς του το χαρακτηριστικό, μοναδικό σχήμα του. Η διαδικασία αυτή λέγεται απορρίνηση. Ο δρόμος ξεκινάει από το Χωριό και φθάνει μέχρις ενός σημείου όπου τα οχήματα σταματούν και η αναζήτηση του πέτρινου μανιταριού συνεχίζεται με τα πόδια, ακολουθώντας αρχικώς την πινακίδα και στη συνέχεια σημάδια με πέτρες που είναι τοποθετημένες σε συγκεκριμένα σημεία του μονοπατιού.

Η παραμονή μας στην Κίμωλο συνέπεσε χρονικά με τον εορτασμό για την επέτειο του "ΟΧΙ". Του 1940, όχι την ξεφτίλα του 2015! Δοξολογία στη μεγάλη εκκλησία του Χωριού, κατάθεση στεφάνων στο μνημείο και, στη συνέχεια, μαθητική παρέλαση από τους μαθητές των σχολείων. Οι εθνικές αυτές εορτές αυτές αποκτούν άλλωστε ιδιαίτερη βαρύτητα όταν πραγματοποιούνται στις μικρές και ξεχασμένες γωνιές του Αιγαίου.

Ευχαριστούμε την "HELLENIC SEAWAYS" για την προσφορά των εισιτηρίων, τον πάντοτε φιλόξενο πλοίαρχο του "ΑΡΤΕΜΙΣ" κ. Στέλιο Περιστεράκη, τον δήμαρχο της Κιμώλου κ. Κωνσταντίνο Βεντούρη, τον αντιδήμαρχο κ.Τάκη Σάρδη και τον ηλεκτρολόγο κ. Γιώργο Βεντούρη.