Rib and Sea

Σχόλια, φωτογραφίες, βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Οι μαυρόασπρες φωτογραφίες είναι από το αρχείο του αείμνηστου Βασίλη Μανικάκη.

Η αναπάντεχη πρόταση του Γρηγόρη Οικονόμου να συνοδεύσω μια ομάδα μελών του "Sea Hawks Rib Club" (*) στον Άη Στράτη ήρθε στην πιο κατάλληλη στιγμή. Το στερητικό σύνδρομο, που με ταλαιπωρεί από τότε που πούλησα και το τελευταίο μου φουσκωτό, ήταν τόσο έντονο ώστε δεν θα άφηνα κανένα εμπόδιο να μου στερήσει τον διάπλου του βορείου Αιγαίου με το δεκάμετρο διμήχανο "Top Line" του Οικονόμου. Η αρχική σκέψη ανήκε πάντως στον Κώστα Κηπουργό που ήθελε το ταξίδι αυτό να γίνει σε ανάμνηση της αποστολής αγάπης του "Πατραϊκού Ομίλου Φουσκωτών Σκαφών" στον Άη Στράτη και την Ίμβρο, το 2001, αλλά και της παράδοσης ενός εννιάμετρου φουσκωτού σκάφους Laser με κινητήρα Yamaha 200 h.p. στην Κοινότητα του ακριτικού νησιού τον Ιανουάριο του 2003.

Η αποστολή εκείνη σημάδεψε ανεξίτηλα, μπορώ να πω, τη δική μου πορεία στους συλλόγους. Δεν θα ήθελα ωστόσο να αναφερθώ σ' εκείνη την τραυματική, αλλά συγχρόνως μεγαλειώδη, εμπειρία μου αυτή τη χρονική στιγμή. Ίσως μου δοθεί η ευκαιρία να γράψω για εκείνη την ταραγμένη, από κάθε άποψη, περίοδο, στην ενότητα των "αναμνήσεων" του "Rib and Sea". Η πρόταση, πάντως, με δεδομένη την τρέχουσα οικονομική μου ανεπάρκεια, ήταν κάτι περισσότερο από δελεαστική, αφού ο Γρηγόρης με διαβεβαίωσε ότι δεν θα συμμετείχα στο κόστος των καυσίμων. Εκτός των άλλων, θα είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ, για άλλη μια φορά, το νησί που με τίμησε, τον Ιανουάριο του 2003, απονέμοντάς μου τον τίτλο του επιτίμου δημότη του...

Συναντηθηκάμε το πρωί της Παρασκευής 14 Σεπτεμβρίου στο Λαύριο, στο πάρκινγκ των σκαφών όπου στεγάζεται το "Top Line" του Οικονόμου. Όταν έφθασα, ο Γρηγόρης, ο Νίκος Παλαιοκώστας και ο Τάκης Σαρλάς ήταν ήδη εκεί.. Λίγα λεπτά αργότερα κατέφθασε από την Πάτρα και ο γιατρός μας, ο Κώστας Κηπουργός. Τακτοποίηση των αποσκευών, με τα σωσίβια, τις νιτσεράδες, τα... τυροπιτάκια, το νερό και τα κράνη να τοποθετούνται σε σημεία άμεσης πρόσβασης. Δεν αργήσαμε να ρυμουλκυθούμε μέχρι τη γλύστρα και στις 9 ακριβώς ανοιχτήκαμε στο πέλαγος. Ο καιρός καλός, με τον τεσσαροπεντάρι Σορόκο να μην απασχολεί ιδιαίτερα τη γάστρα του "Top Line", που κάλπαζε προς τον προορισμό μας με 30 κόμβους.

Με τον Αίολο να ξεσπαθώνει στο ύψος της Σκύρου και να ανεβάζει ένα πρόσκαιρο εξάρη, μπήκαμε στο λιμάνι του Άη Στράτη, λίγο μετά τη μία το μεσημέρι, αχτύπητοι αλλά μούσκεμα. Το έχω, άλλωστε, ξαναπεί. Σκάφος που βρέχει, ταξιδεύει και σκάφος που δεν βρέχει, σέρνεται. Και το "Top Line" του Γρηγόρη κάθε άλλο παρά σερνόταν! Τα εκατόν είκοσι πέντε ν. μίλια, που χωρίζουν το Λαύριο απ' τον Άη Στράτη, με μέσο όρο ταχύτητας τους 30 κόμβους, στις 2.800 περίπου στροφές, και συνολική κατανάλωση καυσίμου 240 περίπου λίτρα, δεν ήταν καθόλου κακή επίδοση για ένα σκάφος μήκους 33 ποδών που το σπρώχνουν δύο εξωλέμβιοι κινητήρες συνολικής ισχύος 400 ίππων!

Στο λιμάνι μάς περίμενε, φιλόξενος όπως πάντα,ο δήμαρχος πια (ελέω Καλλικράτη) του Άη Στράτη, Μπάμπης Μακρής. Προσωρινή πλαγιοδέτηση στον ανατολικό προβλήτα (αργότερα το σκάφος μετακινήθηκε απέναντι για τον φόβο του μαίστρου, που ήταν προ των θυρών, σύμφωνα με τις προβλέψεις των ψαράδων) και μεταφορά των αποσκευών στα υπέροχα δωμάτια που είχε κλείσει για μας ο δήμαρχος, συνοδεία του γιατρού και του Νίκου. Οι υπόλοιποι, μαζί με τον Μπάμπη Μακρή, παραδοθήκαμε αμαχητί στην πρόταση του Γρηγόρη για... τσιπουροκατάνυξη.

Εν τω μεταξύ τα κινητά είχαν πάρει φωτιά, με τα μέλη του "Sea Hawks Rib Club", που είχαν ακυρώσει την τελευταία στιγμή την συμμετοχή τους, να βασανίζονται από τον Γρηγόρη, ο οποίος έκανε ό,τι μπορούσε για να τους κάνει να μετανοιώσουν πικρά που έμειναν στην Αθήνα! Και να μπουνάτσες, τους έλεγε ο Οικονόμου, και να μεζέδες, και να τσίπουρα, με τους φίλους του να βράζουν στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής!

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ερχόμουν στον Άη Στράτη. Η πρώτη ήταν το 1990, στην επιστροφή μου από την Κων/πολη, με το ντιζελοκίνητο 7.40 της άλλοτε κραταιάς "Olympic Hellas",  παρέα με τον αξέχαστο φίλο μου Μάκη Παυλάτο και τις γυναίκες μας. Θυμάμαι πόση εντύπωση μας είχε κάνει η φιλοσοφημένη στάση του μακαρίτη Κολοβού απέναντι στον τόπο και τον χρόνο. Ήταν μεσημέρι όταν δέσαμε το φουσκωτό και βγήκαμε σε αναζήτηση καφέ. Γύρω, ερημιά, που τσάκιζε... "πρωτευουσιάνικα" κόκκαλα. Ο Κολοβός έβγαινε εκείνη την ώρα από τον μικρό καφενέ του και προσπαθούσε να περάσει το λουκέτο στην πόρτα. Αγέρωχος στις εκκλήσεις του Μάκη για καφέ, δεν γύρισε καν να τον κοιτάξει , συνέχισε να κλειδώνει την πόρτα και απάντησε στην εύλογη απορία του : "Δεν σερβίρω τώρα, είναι ώρα... Κολοβού"! Και αφού κλείδωσε την πόρτα του μαγαζιού του, έσυρε τα βήματά του προς άγνωστη κατεύθυνση...

Έμεινε ιστορική εκείνη η ατάκα και ο Κολοβός πήρε, καθώς έμαθα αργότερα, μαζί του στον άλλο κόσμο, εκείνο το τεύχος του "Θάλασσα και Γιώτιγκ", που έτυχε κάποιος να βρει και να του δώσει, και στο οποίο είχα εξιστορήσει την εμπειρία μου από εκείνη την σύντομη συνάντησή μας μαζί του. Θέωρησε, ίσως, ο μοναχικός ακρίτας, που δεν είχε τίποτε πια να περιμένει, μεγάλη "τιμή" που κάποιος Αθηναίος έκανε τον κόπο να ασχοληθεί μαζί του και να εντυπωσιαστεί από την αφ' υψηλού θέση του απέναντι στον χρόνο και τις "απαιτήσεις" ευκαιριακών επισκεπτών...

Ο Άη Στράτης δεν έχει ηρωϊκές πράξεις καταχωρημένες στις σελίδες της ιστορίας του, πέρα ίσως από την σθεναρή στάση πολλών εξορίστων οι οποίοι πλήρωσαν με την ζωή τους την επιλογή τους να μην "υπογράψουν". Οι πλαγιές του, όμως, οι ετοιμόρροπες εκκλησίες και τα ρημαγμένα σπίτια του λόφου, πάνω από τον σημερινό οικισμό, μαρτυρούν πόνο, θλίψη, εξορία, σεισμό, θάνατο, απομόνωση, εγκατάλειψη. Είκοσι δύο άνθρωποι θάφτηκαν κάτω από τα ερείπια που άφησε πίσω του ο Εγκέλαδος το '68, αποτελειώνοντας το θλιβερό έργο που είχαν αρχίσει ανεγκέφαλοι "εθνικόφρονες", εξορίζοντας εδώ εκατοντάδες αριστερούς, "εχθρούς" της πατρίδας, τις δεκαετίες του '40 και του '50.

Ό,τι μάλιστα δεν κατάφερε να ρημάξει ο σεισμός το '68, το αποτελείωσε μερικούς μήνες αργότερα η μπουλντόζα μιας νέας φουρνιάς ανεγκέφαλων πραξικοπηματιών, που δεν έκαναν διάκριση ανάμεσα σε εκκλησίες και κάστρα, παραδοσιακά σπίτια και γραφικά καλντερίμια. Θέλησαν ίσως έτσι να σβήσουν και τα τελευταία ίχνη μιας εθνικής προδοσίας, στην οποίαν άλλωστε είχαν και οι ίδιοι συμμετάσχει...

Αρχαιογνώστες και αρχαιόφιλοι περιηγητές αναζήτησαν, κατά καιρούς, στο βόρειο Αιγαίο και τον Άη Στράτη, τους τόπους της Ομηρικής μυθολογίας. Αναφέρουν τον Άη Στράτη σαν τη χαμένη νήσο Χρύση και τον τόπο εξορίας του Φιλοκτήτη. Φαίνεται έτσι πως τονησί ενέπνεε ανέκαθεν κάποιους, σαν τόπος απομόνωσης και εξορίας των ανεπιθύμητων! Ξένοι, κυρίως, λόγιοι, περιηγητές και διπλωμάτες αναφέρονται στον Άη Στράτη από τα τέλη του 14ου αιώνα. Αναφέρουν συγκεκριμένα ότι το νησί για μεγάλα χρονικά διαστήματα υπήρξε ακατοίκητο εξ αιτίας των τουρκικών πειρατικών επιδρομών.

Ο Άη Στράτης, γνωστός τον 10ο αιώνα ως "νήσος Νέοι", δόθηκε αρχικώς από τον Βασίλειο τον Β΄ στον Ιωάννη των Ιβήρων. Το 984 ο Ιωάννης το δώρισε στον Άγιο Αθανάσιο και από τέτε αποτέλεσε μετόχι της Μονής Μεγίστης Λαύρας με την επωνυμία "Άγιος Ευστράτιος". Το νησί ξανακατοικήθηκε από τα μέσα του 16ου περίπου αιώνα από ανθρώπους που ήρθαν από τα γύρω νησιά, αλλά και από τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία, τη Θράκη και τις μικρασιατικές ακτές. Όλες οι αναφορές κάνουν λόγο για αμιγώς ελληνικό πληθυσμό. Η οθωμανική κυριαρχία κράτησε ως το 1912, οπότε ο Αη Στράτης ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος.

Το νησί ανήκει στις Θρακικές Σποράδες, έχει συνολική έκταση 43 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα και 17 ν. μίλια περίμετρο. Απέχει 18 ν. μίλια από την Λήμνο, 38 από την Σκύρο, 48 από την πλησιέστερη ακτή της Χαλκιδικής και 42 ν. μίλια από τη Λέσβο. Συνδέεται, ακτοπλοϊκώς,  με το Λαύριο, τη Λήμνο και την Αλεξανδρούπολη, με δρομολόγια που εκτελεί πλοίο της "NEL LINES", ενώ η καθημερινή παρηγοριά του Άη Στράτη ακούει στο όνομα του πλοίου "Αιολίς" που συνδέει το νησί με την Λήμνο.

Ο Άη Στράτης δεν διαθέτει ασφαλές λιμάνι και, μολονότι έχουν γίνει προβλήτες και λιμενικά έργα στον ομώνυμο οικισμό, όταν πνέουν ισχυροί βόρειοι άνεμοι η προσέγγιση σ' αυτό είναι από δύσκολη και επικίνδυνη έως αδύνατη. Το σχέδιο του νέου λιμανιού έχει πάντως ήδη εγκριθεί και δημοπρατηθεί. Ο δήμαρχος του νησιού, σε συζήτηση που είχα μαζί του, πιστεύει ότι η κατασκευή του νέου λιμανιού θα ολοκληρωθεί μέσα στα δύο επόμενα χρόνια. Μακάρι, σκέφτηκα, αν και περισσότερο σαν ευσεβής πόθος μου φάνηκε η πρόβλεψη του δημάρχου...

Το έδαφος του Άη Στράτη είναι ορεινό και ηφαιστειογενές, με την μεγαλύτερη πεδιάδα να βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του, στη θέση Αλωνίτσι, όπου παλαιότερα υπήρχε ένας τεράστιος αμπελώνας. Μια δεύτερη, μικρότερη σε έκταση, κοιλάδα βρίσκεται στις παρυφές του σημερινού οικισμού, με την ανακαινισμένη εκκλησία του Αγ. Μηνά να δεσπόζει στον λόφο και να φιλοξενεί στον προαύλιο χώρο της τα οστά των εξορίστων που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο νησί.

Ο περίπλους του Άη Στράτη με σκάφος αποκαλύπτει πολλές παραλίες με άμμο ή βότσαλο, στη δυτική κυρίως πλευρά του νησιού, με την βορειοανατολική ακτή να προσφέρεται περισσότερο για αλιευτικές αναζητήσεις. Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι σε όλες σχεδόν τις παραλίες της δυτικής ακτής υπάρχουν πηγάδια με γλυφό νερό, ενώ οι χείμαρροι που εκβάλουν σ' αυτές διαμορφώνουν έδαφος με εύφορη και καλλιεργήσιμη γη. Η έκπληξη του επισκέπτη είναι μεγάλη όταν διαπιστώσει ότι στη βορειοανατολική πλευρά του Άη Στράτη, στη θέση Αυλάκια, υπάρχει μεγάλο δάσος από βελανιδιές, με σκιερά αρχαία μονοπάτια, που ξεκινούν απ' το βουνό και καταλήγουν σχεδόν στη θάλασσα! Θυμάμαι τα λόγια του Μπάμπη Μακρή καθώς περπατούσαμε στο εκπληκτικό εκείνο μονοπάτι: "Πρέπει να περπατήσεις εδώ την άνοιξη για να καταλάβεις την αξία του. Τα πουλιά κελαηδούν ασταμάτητα, ενώ όλος ο τόπος ευωδιάζει από τα λουλούδια που σκεπάζουν τη γη!".

Πολλές τέτοιες βελανιδιές, πάντως, υπάρχουν σε όλα τα βουνά του νησιού και αυτό είναι κάτι που δεν θα μπορούσε σίγουρα να το φανταστεί κανείς αντικρύζοντας τον "γυμνό" ορεινό όγκο του νησιού απ' το πέλαγος. Στις βελανιδιές βασίστηκε παλαιότερα, κατά ένα μεγάλο μέρος, η οικονομία του νησιού, αφού οι καρποί τους αποτελούσαν τροφή για τα ζώα, αλλά και πρώτη ύλη για την κατεργασία των δερμάτων, ενώ τα ξύλα τους χρησιμοποιούνταν ως καυσόξυλα, ιδιαίτερα κατά την περίοδο των μεταπολεμικών χρόνων. Ήταν τόση η αξία των δένδρων αυτών, ώστε τα καταμετρούσαν και τα περιελάμβαναν συχνά στην προίκα των κοριτσιών! Με την σταδιακή εγκατάλειψη του νησιού και την εγκατάλειψη της χρήσης της βελανιδιάς ως πρώτης ύλης για την βυρσοδεψία, ήρθε και η πλημμελής φροντίδα και παρακμή της. Τα βελανιδόδενδρα, πάντως, σε πείσμα των καιρών, συνεχίζουν να καλύπτουν και σήμερα σημαντικό τμήμα του νησιού.

Η σύγχρονη ιστορία του Άη Στράτη είναι, χωρίς αμφιβολία, άρρηκτα δεμένη με τον πόνο και τη μοναξιά των πολιτικών εξορίστων, αλλά και με τον θάνατο και τα ερείπια που άφησε πίσω του ο σεισμός του '68. "Τα ξένοιαστα χρόνια πέρασαν", λέει ο Μπάμπης Μακρής, δήμαρχος του Άη Στράτη, καθώς περιεργάζομαι ένα από τα πηγάδια της παραλίας στον Άγιο Δημήτρη. "Εδώ ζούσαν πολλές οικογένειες, καλλιεργούσαν τη γη, έτρεφαν ζώα. Παντού αντηχούσαν παιδικές φωνές. Όλα αυτά χάθηκαν, ελπίζω όχι για πάντα. Καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες για να πραγματοποιήσουμε έργα υποδομής στο νησί - διαπίστωσες και ο ίδιος τα προβλήματα - και να συγκρατήσουμε το φευγιό, των νέων κυρίως, ανθρώπων. Έγιναν κάποια πράγματα τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν αρκούν. Πρέπει η Πολιτεία να σκύψει με μεγαλύτερο ενδιαφέρον πάνω από τα μικρά αυτά νησιά, που δεν έχουν μπει ακόμη στον δρόμο της ανάπτυξης και, το κυριότερο, δεν έχουν τρόπο να σταματήσουν την εσωτερική κυρίως μετανάστευση των λιγοστών κατοίκων τους".

Έτυχε, πριν από οκτώ περίπου χρόνια, να βρεθώ στον Άη Στράτη στις 18 Οκτωβρίου, την ημέρα που γιορτάζεται η απελευθέρωση του νησιού από τους Τούρκους, και να απολαύσω τη "μεγαλοπρεπή" παρουσία μεγαλόσχημων εκπροσώπων της πολιτείας, με επικεφαλής τον τότε υπουργό Αιγαίου Αριστοτέλη Παυλίδη, οι οποίοι κατέφθασαν στο νησί με δύο πλωτά του Λιμενικού Σώματος. Και χαρήκαμε, όλοι εμείς οι υπόλοιποι κοινοί θνητοί, με την παρέλαση των ελαχίστων παιδιών, τα μεγάλα λόγια και τις συνεντεύξεις των "υψηλών" προσκεκλημένων, το φαγοπότι που ακολούθησε, προσφορά της Κοινότητας στους "κραταιούς" επισκέπτες.

Και ω του θαύματος! Λίγο πριν αναχωρήσει από τον Άη Στράτη όλος εκείνος ο "συρφετός", που μόνο σε κάτι τέτοιες γιορτές και φαγοπότια θυμάται το στίγμα των μικρών νησιών του Αιγαίου στον χάρτη, ξεχείλισε ο... βόθρος ενός παρακείμενου μαγαζιού, αφήνοντας τα δύσοσμα υγρά του να τρέχουν στους δρόμους του οικισμού! Τα είδε ο υπουργός, τα είδε ο νομάρχης, τα είδε και ο έπαρχος, άρπαξε την ευκαιρία να τους μιλήσει σχετικώς και ο πρόεδρος της Κοινότητας, αλλά μέχρις εκεί! Λίγα λεπτά αργότερα επιβιβάστηκαν όλοι στο πλωτό του Λ.Σ. και κούνησαν τα μαντήλια του αποχαιρετισμού, αφήνοντας πίσω μερικές ακόμη κάλπικες υποσχέσεις και τα ειρωνικά χαμόγελα των "ιθαγενών" να τους συνοδεύουν.

Κατά τα άλλα, το στέγαστρο Καλατράβα και οι υπερτιμημένες φανφάρες της Αθήνας των Ολυμπιακών Αγώνων καλά κρατούσαν. Ομοίως και το αποχετευτικό πρόβλημα του Άη Στράτη! Η μελέτη, όπως έλεγε ο πρόεδρος του νησιού, υπήρχε. Τα χρήματα για την υλοποίησή του όμως; Αυτά τα πήρε μάλλον ο ... Καλατράβας και έφυγε...

Κατά την διάρκεια της πρόσφατης παρουσίας μας στον Άη Στράτη, ο Κώστας Κηπουργός δεν έχασε πάντως την ευκαιρία να προσφέρει αφιλοκερδώς τις πολύτιμες υπηρεσίες του στους κατοίκους του ακριτικού νησιού. Εγκαταστάθηκε το πρωί του Σαββάτου στο Ιατρείο και άρχισε να εξετάζει, έναν προς έναν, τους είκοσι περίπου Αγιοστρατίτες που κατέφθασαν εκεί, αφού πρώτα κυκλοφόρησε η είδηση (προφανώς από τους πρώτους ικανοποιημένους "ασθενείς") πως ένας αξιόλογος γιατρός προσφέρει αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του στο Ιατρείο του νησιού.

Το απόγευμα του Σαββάτου ο δήμαρχος μάς ξενάγησε στον ανακαινισμένο θάλαμο συγκέντρωσης των εξορίστων όπου στεγάζεται σήμερα το Μουσείο Δημοκρατίας του Άη Στράτη. Εκεί εκτίθενται έγγραφα, φωτογραφίες και μικροαντικείμενα από την ζωή των εξορίστων στο νησί. Μια προσπάθεια, θα έλεγε κανείς, των διωκτών τους, που προσπαθούν σήμερα, με καθυστέρηση πενήντα ετών, να "ξεπλύνουν" τις ασχήμιες των ομοϊδεατών προκατόχων τους εναντίον όσων συμπατριωτών μας είχαν διαφορετικά πολιτικά πιστεύω...

Το πρωί της Κυριακής λύσαμε κάβους γύρω στις ένδεκα. Τέσσερις ώρες αργότερα το τζιπάκι ρυμουλκούσε το θηριώδες και εντυπωσιακό "Top Line" στο πάρκινγκ του Λαυρίου. Διακόσια εβδομήντα συνολικώς ν. μίλια (μαζί με τον περίπλου του Άη Στράτη) είχαν διανυθεί με κατανάλωση καυσίμου που δεν υπερέβη τα 500 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης. Πώς το λέω ε; Θαρρείς και τα χίλια ευρώ (ή 350.000 δρχ. για να μην ξεχνιόμαστε), που αντιπροσωπεύουν αυτά τα 500 λίτρα, είναι... πετσετάκια!

Το φουσκωτό σκάφος, ωστόσο, που είχε προσφέρει το 2003 στ ην Κοινότητα του Άη Στράτη ο "Πατραϊκός Όμιλος Φουσκωτών Σκαφών" δεν βρισκόταν στο λιμάνι. Όταν ρώτησα σχετικώς τον δήμαρχο, εκείνος μου απάντησε ότι το σκάφος είχε φορτωθεί στο "Αιολίς" την προηγούμενη ημέρα και είχε σταλεί στη Λήμνο προκειμένου να επισκευαστεί η βλάβη του κινητήρα του. Εν τούτοις, σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, που δεν είχαμε ωστόσο την δυνατότητα να επιβεβαιώσουμε, το σκάφος ήταν σχεδόν κατεστραμμένο, λόγω της πλήρους εγκατάλειψής του, και αυτός ήταν κυρίως ο λόγος που φυγαδεύτηκε λίγο πριν οι δωρητές του φθάσουν στον Άη Στράτη...

Η πιο ευχαρίστηση πάντως στιγμή ήταν  η συνάντησή μας με τον αειθαλή Αντώνη Ρακόπουλο, τον εκπληκτικό εξόριστο ψαροντουφεκά του Άη Στράτη, που επέλεξε να παντρευτεί Αγιοστρατίτισσα και να μείνει για πάντα στο νησί της εξορίας του! Διανύει ήδη την δέκατη δεκαετία της πολυτάραχης ζωής του και το σπινθηροβόλο πνεύμα του μας γοήτευσε και μας κυρίευσε όση ώρα μείναμε μαζί του. Ένας άνθρωπος που θυμάται και αφηγείται σαν παραμύθι τα πέτρινα χρόνια της εξορίας του, αστειευόμενος μάλιστα με όσα υπέστη από τους χωροφύλακες που τον... "πρόσεχαν". Η μοναδική ευχή που μπόρεσα να του δώσω φεύγοντας, ήταν να είναι εκεί, ίδιος όπως πάντα, και να μας περιμένει όταν ξαναφουντάρουμε στο λιμανάκι του αγαπημένου του νησιού... http://www.ribandsea.com/face/234-2010-01-13-11-13-22.html

Τα μέλη του "Sea Hawks Rib Club" δίνουν τώρα το επόμενο ραντεβού τους, το τριήμερο της 28ης Οκτωβρίου, στο ακριτικό Καστελλόριζο.

Ευχαριστώ τους Γρηγόρη Οικονόμου, Κώστα Κηπουργό, Τάκη Σαρλά και Νίκο Παλαιοκώστα για την κάλυψη του κόστους των καυσίμων που μου αναλογούσε, τον δήμαρχο του Άη Στράτη Μπάμπη Μακρή, για την ζεστή φιλοξενία του και τον Βύρωνα Μανικάκη, για την ευγενική παραχώρηση του φωτογραφικού αρχείου του πατέρα του, Βασίλη Μανικάκη.

(*) Το "Sea Hawks Club" δημιουργήθηκε το φθινόπωρο του 2008 στη μνήμη του πρόωρα χαμένου Δημήτρη Ντότα, ο οποίος συμμετείχε σε forum για φουσκωτά σκάφη με το παρατσούκλι "Hawk".

Σημείωση : Αρκετά στοιχεία αυτού του ταξιδιωτικού περιλαμβάνονται σε σχετικό άρθρο μου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Νέμεσις" τον Δεκέμβριο του 2004.