Η Παραδοσιακή τυρόπιτα του Ρεϊσδερέ της Μικράς Ασίας, που η παρασκευή της διατηρείται απαράλλαχτα μέχρι σήμερα στο χωριό Άγ. Δημήτριος της Λήμνου, όπου ζουν απόγονοι των προσφύγων του μικρασιατικού χωριού, είναι το σήμα κατατεθέν μαζί με το γλύκισμα Κατιμέρια.
Είναι μια τηγανιτή λεπτή πίτα που πάνω ξύνουν λευκό τυρί μόλις βγούν απ' το τηγάνι και είναι καυτές. Η κυρά Βάσω Ελιά φτιάχνει τις τυρόπιτες στην κουζίνα της στο χωριό και η κόρη της, Διαμάντω Κωνσταντιλάκη, συγγραφέας, μας δίνει παρακάτω τη συνταγή και τα υλικά για την παρασκευή τους.
Γράφει ο Σωτήρης Καλαμίτσης.
Φίλος συνονόματος μού διηγήθηκε μία πραγματική ιστορία. Η νονά του, ονόματι Ναυσικά, απεδήμησε εις Κύριον πλήρης ημερών. Του είχε δώσει το όνομα του αδελφού της, τον οποίο δολοφόνησαν [«εξετέλεσαν»] το 1944 στα 33 του χρόνια τα ξανθά ανθρωπόμορφα κτήνη. Επί 99 συναπτά έτη παρουσίας της στον μάταιο τούτο κόσμο ανέστησε τρεις θυγατέρες και ευτύχησε να δει εγγόνια και δισέγγονα. Τον τελευταίο μήνα η υγεία της ήταν ιδιαίτερα κλονισμένη. Ο γιατρός προέβλεψε ότι το απόγευμα της 23ης Δεκεμβρίου θα ήταν το τελευταίο της. Θυγατέρες, γαμβροί, εγγόνια πλαισίωναν το κρεβάτι της στο σπίτι, καθώς άφηνε την τελευταία της πνοή για να συναντήσει τον Μίμη της, με τον οποίο δημιούργησαν μία όμορφη, δεμένη οικογένεια. Πανταχού παρούσα η νονά τού φίλου μου. Να καθοδηγεί και να νουθετεί παιδιά και εγγόνια, αλλά και να δέχεται απλόχερα την αγάπη τους και τη στοργή τους στα στερνά της. Πάντα φιλόξενη και χαμογελαστή να προσφέρει ακόμη και από το υστέρημα. Θυμόταν ακόμη ο φίλος μου τη μυρωδιά και τη γεύση τής βραστής πατάτας που μαγείρευε η νονά του.
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Μην κοιτάτε πώς άλλαξε ο καιρός ξαφνικά την ημέρα των Χριστουγέννων. Χθες, παραμονή, ήταν χαρά Θεού. Στους πρόποδες του "τρελού" (Υμηττός) βρισκόμαστε άλλωστε, ό,τι καιρό θέλει κάνει!
Λιακάδα λοιπόν, ελαφρύ αεράκι, λαμπερός καιρός, καβάλλησα κι' εγώ το παπί και τράβηξα μέχρι τις ανατολικές παρυφές του "τρελού", εκεί που ξεκινάει το μονοπάτι για τον Προφήτη Ηλία, το Ιερό του Ομβρίου Διός και του Προοψίου Απόλλωνος. Ήταν κάπως ανηφορικό το μονοπάτι, με κάποια σημεία του να προβληματίζουν ελαφρώς για την επιστροφή, λόγω του αμμοχάλικου, αλλά όλα καλά με τους σφυγμούς να μην ξεπερνούν τους 160. Όχι πολύ άσχημα για την ηλικία μου.
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Κρυμμένος θαρρείς πίσω από το γραφείο του Λιμεναρχείου, στη Σκάλα Καλλονής, βρίσκεται ο παραδοσιακός ξυλόφουρνος του Αποστόλη, που βγάζει ψωμί από τότε που έληξε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος! Ιδιοκτήτης του σήμερα ο Κώστας Γρηγορίου που πήρε τη σκυτάλη από τον πατέρα του.
Καθώς μου έκανε εντύπωση το μικρό μέγεθος του φούρνου, αλλά και ο περίεργος τρόπος ανάματός του, ζήτησα από τον Κώστα την άδεια να τραβήξω μερικά πλάνα της όλης διαδικασίας κι' αυτός δεν αρνήθηκε. "Θα πρέπει όμως να έρθεις στη 1 μετά τα μεσάνυχτα", μου είπε, "γιατί τότε ξεκινάει το άναμα του φούρνου και στη συνέχεια το ζύμωμα και το φούρνισμα".
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Αποβιβαστήκαμε για άλλη μια φορά στο λιμάνι της Μυτιλήνης, μερικές ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, χάρις στα δωρεάν εισιτήρια που παρέχει σε μας και το αυτοκινoύμενο η "Blue Star Ferries". Αυτή τη φορά είχα συγκεκριμένη αποστολή. Να βιντεοσκοπήσω το ψάρεμα των χάβαρων (ένα είδος άγριου μυδιού, από αυτά που διαθέτει πολλά ο Κόλπος της Καλλονής), καλεσμένος του Προέδρου των Επαγγελματιών Αλιέων Λέσβου Παναγιώτη Νανίδη.
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Ήταν μια ξεχωριστή ημέρα εκείνη η Δευτέρα του Δεκεμβρίου, λίγες ημέρες πριν έρθουν τα Χριστούγεννα. Η βροχή κόπασε για λίγο, έδωσε τη θέση της στον ήλιο και ο Παναγιώτης Νανίδης, που είχε προβλέψει σωστά, μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι με περιμένει στο "Ιγνάτιος".
Αυτή η περιοχή του Αιγαίου είναι γεμάτη εκπλήξεις και θαύματα! Ένας κλειστός κόλπος που θυμίζει λιμνοθάλασσα, ο Κόλπος της Καλλονής, ένα μοναδικό οικοσύστημα που δίνει μεροκάματο και συντηρεί πολλές οικογένειες, ενώ κρατάει τους νέους στο νησί που βρίσκουν επαγγελματικό καταφύγιο στην αγκαλιά του.
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Ο Παναγιώτης Νανίδης είναι ο Πρόεδρος του Συλλόγου των Επαγγελματιών Αλιέων Λέσβου. Πρόκειται για έναν εργατικό, λογικό και θαρραλέο άνθρωπο που νοιάζεται για τα προβλήματα του κλάδου των επαγγελματιών αλιέων και μάχεται για την επίλυσή τους αδιαφορώντας για την δική του σωματική και ψυχική κόπωση.
Πήγα μαζί του εκείνη την ημέρα στα χάβαρα και είχα την ευκαιρία να ακούσω την κραυγή αγωνίας του για την τύχη που επιφυλάσσουν στον Κόλπο της Καλλονής αρμόδιοι και μη. Σε ένα θαλάσσιο "χωράφι"όπου τα χάβαρα "φυτρώνουν" συνεχώς και αδιαλείπτως, το Υπουργείο Ανάπτυξης και η Εποπτεία Αλιείας μεθοδεύουν την παραχώρηση του δικαιώματος σε ιδιώτες να κάνουν μυδοκαλλιέργεια χάριν της περιβόητης... αειφόρου ανάπτυξης!
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Είναι μαγικά αυτά που συμβαίνουν στον ανεξάντλητο από εκπλήξεις Κόλπο της Καλλονής. Σ' αυτό το μοναδικό οικοσύστημα που παράγει τις πιο νόστιμες σαρδέλλες, τις πιο νόστιμες μπάφες, τα πιο νόστιμα όστρακα. Μύδια - χάβαρα τα λένε εδώ οι ντόπιοι ψαράδες - και κυδώνια, κυρίως, με τα χτένια, τις καλόγνωμες, τις φούσκες και τα άλλα όστρακα να απολαμβάνουν, προς το παρόν, καθεστώς προστασίας.
Υπάρχουν δύο τρόποι οστρακαλιείας στον κόλπο της Καλλονής. Με την κατάδυση ή με τη χρήση ειδικού "αρότρου" που "ξύνει" τον βυθό. Δράγα το λένε οι ψαράδες. Γύρω στα 20 καίκια "οργώνουν" κάθε μέρα τον βυθό του Κόλπου της Καλλονής και θαρρείς πως τα χάβαρα είναι ανεξάντλητα! Η δράγα φέρνει σε χρονικά διαστήματα των 10 περίπου λεπτών τη σακάδα της επάνω στο καίκι και μέχρι να έρθει η επόμενη το πλήρωμα κάνει τον καθαρισμό, τη διαλογή και τη συσκευασία.
Γράφει ο Σωτήρης Καλαμίτσης.
Εξ αφορμής των 22 τροπολογιών που κατετέθησαν προ ημερών στη Βουλή προς ψήφιση σε νομοσχέδιο άσχετο με τις τροπολογίες, θυμήθηκα τον μακαρίτη τον Μένιο Κουτσόγιωργα που διερρήγνυε τα ιμάτιά του το 1980 διακηρύσσοντας ότι, όταν έλθει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, θα πάψει η πρακτική τής ΝΔ να ψηφίζει διατάξεις άσχετες με το θέμα εκάστου νομοσχεδίου. Διότι τούτο επιτάσσει το Σύνταγμα. Ήλθε το ΠΑΣΟΚ, αλλά συνεχίσθηκε η ίδια πρακτική κατά παράβαση του Συντάγματος. Μέχρι που και ο Αλαίκσοις διεκήρυσσε τα ίδια μέχρι να γίνει κυβέρνηση.